Footjob Tailand Movie

Hunting of life

Adi Holzer - Source: Wikipedia

There once was a hunter who went to the forest in a barren wilderness to hunt there. Since he was a beast on the track, but when he finally discovered this, he wished it to have never seen, because it was a powerful Unicorn, which turned against him. He hastily turned to flee, and always haunted him the unicorn, until he came to a steep rock wall, the steep hillside bathed deep below the waves of a dark lake. In the lake floated a huge dragon, which tore open the throat, yawning, and suddenly slipped out of the hunter and had just fallen down into the lake and in the dragons throat unless he sprang to a crevice of a rock shrub would be held. Now the hunter was able todängstliche. Up there, stood like a sentinel, the terrible Einhorn, down there in wait for his overthrow of the dreadful sea monster Down. In this distress was his fear and pain but still more, because with Suddenly he saw two mice, one white mouse and a black mouse, which began at the roots of the tree to gnaw, and the hunter could not, they hinwegzuscheuchen because he had to stop with both hands. He must be expecting any moment that the roots of the shrub that would no longer hold. Above him stood a tree that dripped down from the sweet honey, and only too glad to have the hunters become the tree, because he meant to be done all pain, and over the tree, he forgot all his impending danger. three times we do not know whether he succeeded in his agony to be saved, or whether the mice of the shrub roots throughout gnawed.

The old poet is the tale her an allegorical interpretation, saying: The hunter is the man, and the Unicorn, which is death, he meets before he thinks, and pursues him forever. The steep rock face is the earth, and the shrub is the feud, because man is only weak bands. The white and the black mouse, which gnaw at the root of life, day and night or the restless time, the toll on our lives. The dark sea is hell, and his dragon, the devil lurking out that if the man and throw in their throat. The honey tree but is the love life sweetening, which tends to the man and she hopes to gain between poverty and death, between anguish and pain, heedless of any danger, and with their achievement, he finds his earthly happiness. But Man must be careful every day, because the mice gnawing at the root of life to him, lest he fall into the lake of perdition.

Ludwig Bechstein

What Sofa Sims Can You Make Into A L Shape

The Phoenix

Source: Wikipedia

One fine day came
from far distant land
A wonderful bird, and it took
Although you did not know him, like him
in our groves;
It was here, as often, the notes.

a Phoenix it was, and it is urgent. The birds
band to greet him;
It makes the yard and tell him where he dwells,
Man courting his favor, it must acknowledge
self-envy and malice,
That such beauty you never saw.

Springs, his voice sounded
Fulfills all with delight:
M; calleth on his divine song,
And hasten to adorn him with glory, is only then
All striving to raise
With praise and honor him.

The Nightingale confesses aloud
savers never sang to hear.
Peacock always on the phoenix looks
order to view its to refresh him.
admiration replenish all hearts:
thinks of separation is only pain.

The phoenix is glorified as Son of Heaven,
As a bird-king very much;
With wonder only one speaks of
like him, not from the fire consumed,
Taper from the heat doth not
And before the flame anger trembles.

But while praising the Phoenix, a turtledove
sighs softly.
The husband hears, and notes
The silence her gently.
"It excited the envy, as it seems?"
"Oh, no!" - She replied, and weep.

"bless your good fortune of this bird?
quite different I feel in my heart: I'm sorry for
only his misfortune,
and fill my breast with pain.
The poor man stands alone:
How can he be happy "

Claris de Florian

How To Counteract Sweetness In Chili

ქართველური ენები თუ ქართული ენის დიალექტები

ქართველური ენები თუ ქართული ენის დიალექტები

გია ოკუჯავა

ღია წერილი ბატონ დავით პაიჭაძეს, 18 იანვრის “დიალოგში“ არ გამოცხადებულ რესპოდენტთან დაკავშირებით.

ბატონო დავით,

დიდი ინტერესით ველოდი თქვენს გადაცემას 18 იანვარს, უპირველესად იმიტომ, რომ მოხდებოდა იმ თემის განხილვა, რომელიც უკვე კარგა ხანია მუსირებს ქართულ საზოგადოებაში და ბევრი მითქმა-მოთქმის საბაბიც გახდა.

გასულ წელს მეც ვიყავი ჩართული ამ დისკუსიებში და გამოვთქვი კიდევაც ჩემი აზრი ინტერნეტ სივრცის საშუალებით : „ქართველური ენები და “ევროპული ქარტია რეგიონალური და უმცირესობათა ენების შესახებ“ (ქართველი “ფუტლინგვისტები“ და „ერთობილი საქართველოსთვის“ მებრძოლი მათი ისტორიკოსი მიმდევრები) „ www.scribd.com/doc/30758966/Put-Lingv…

ერთმა ქართველმა მწერალმა, რომელსაც ჩემი გულისტკივილი გავუზიარე ამ პრობლემის გარშემო, პასუხად მომწერა: „…ასევე საკმაოდ შემაშფოთებელი იყო იმ უცნაური ხალხის (იგულისხმა ფუტ-ლინგვისტები -გ.ო.) უცნაური აზრების გაცნობა, რადგან მართლა არ ვიცოდი თუ ჩვენი სიბეცე უკვე აქამდე იყო მისული. თუმცა მეგონა და ახლა მითუმეტეს დარწმუნებული ვარ, რომ ყველაზე მეტ პრობლემას, ჩვენ თვითონ ვუქმნით საკუთარ თავს„.

მადლობა მინდა მოგახსენოთ ამ თემის სერიოზული განხილვისთვის, იმიტომ რომ დღემდე ეს განხილვები მიუწვდომელი იყო ფართო საზოგადოებისთვის და ის ვერ გასცდა რეგიონალური ტელევიზიებისა თუ ბულვარული გაზეთების ფარგლებს. განსაკუთრებით მაინტერესებდა ბატონ ტარიელ ფუტკარაძის მოსმენა. ბევრჯერ დაუჩივლია ბატონ ფუტკარაძეს წერილობითი ფორმითაც, თუ როგორ „ჩაგრავენ“ მას კოლეგა ლინგვისტები, მისი მეცნიერული შეხედულებების გამო და საჯარო ინტერნეტ სივრცეშიც განუთავსებია შიდა მიმოწერისთვის განკუთვნილი წერილებიც კი.

ციტატა მისი „სააპელაციო განცხადებიდან“: „მიმაჩნია, რომ ავთანდილ არაბულის სუბიექტურობამ ზეგავლენა იქონია თქვენი კომისიის მუშაობაზე, რამაც განაპირობა ჩემ მიმართ პოლოტიკური და არა აკადემიური გადაწყვეტილების მიღება“ მე არ ვიცი უკეთესი საშუალება, ვინემ ცენტრალური ტელევიზიის არხი, სადაც შეგიძლია საკუთარი მოსაზრებები მართლაც მთელ ქვეყანას გააგებინო.

გადაცემის დაწყებამდე რამდენიმე ხნით ადრე უკვე ვნახე ანონსი, რომ ბატონი ფუტკარაძე არ მიდიოდა „დიალოგზე“… ლაშა გახარიას ერთი ლექსი გამახსნდა რატომღაც:

თენერ კოჩი ჟინ ლეხი რე,-
ართი აფუ „ხი“ დო „ორე“
დუდ დიკაკენ, იშ წამალი
დიხაშ გორგალც ვაგაგორე.
ვართ ოხვამეს იხვამე დო
ვართ შელორსათ მიშიმორე,
დოღურუნი-საფლეს გორთანც,
ვანთხორი და თიში მორე!

ბოდიშს მოვუხდი მკითხველს ამ სტრიქონების ართარგმნისთვის, მაგრამ ბატონი ფუტკარაძის აზრით ხომ გაგებინება არ არის უმთავრესი კრიტერიუმი. ამ ლექსის მაგალითზეც შეუძლია იგრძნოს მაგ თეზის „სისწორე“. დასანანია, რომ ბატონ ფუტკარაძეს არ ეყო იმის ვაჯკაცობა, რომ ტელეკამერების წინ დამჯდარიყო და ეკამათა ოპონენტებთან, მიზეზად კი „რაინდობას“ იბრალებს: „საჯაროდ, ტელევიზიით ქალის მხილება არ მიმაჩნია კარგ ტონად“-ო წერს თქვენდამი მიწერილ წერილში, რომელიც მეორე დღესვე განათავსა ინტერნეტში, თითქოსდა ინტერნეტი არ იყოს საჯარო. http://www.scribd.com/doc/47159549/Tariel-Putkaradze-Tserili-B-n-David-Paichadzes-Da-Chemi-Komentarebi-18-Ianvris-Gadacemis-Gamo

ყველამ, ვინც იცნობს ბატონ ფუტკარაძეს, იცის მისი თავმდაბლობისა და რაინდობის შესახებ: ასეთი მაგალითები ინტერნეტში მის მიერ განთავსებულ წერილებშიც მრავლად მოიპოვება. ციტატა: „მე, ფილოლოგიის მეცნიერთა დოქტორი ( 1998) და პროფესორი (2001), სამაგისტრო და სადოქტორო პროგრამების ავტორი და ხელმძღვანელი, საერთაშორისო კონფერენციებისა და ექსპედიციების ხელმძღვანელი, მონოგრაფიების, სახელმძღვანელოებისა და მრავალი სხვა გამოკვლევის ავტორი – ციტირების მაღალი ინდექსის მქონე ქართული ენის მკვლევარი……..“

ბარემ აქვე ვკითხავ ბატონ ფუტკარაძეს ამ საერთაშორისო კონფერენციებს რომელ „საერთაშორისო ენაზე“ უძღვებოდა? რაც შეეხება მის რაინდობასა თუ ტაქტიანობას, ქალბატონებისა თუ კოლეგების მიმართ, ამის მაგალითებიც უხვადაა მის ნაწერებში: ციტატა:“არ ვაპირებ ჩემი შემდგომი მსჯელობა ავაგო გოგოლაშვილ-დობორჯგინიძე-ფურცხვანიძეების საეჭვო ღირებულების მასალების მიხედვით. მკითხველისათვის აღვნიშნავ მხოლოდ იმას, რომ დასახელებული ავტორები ბოლშევიკური პათოსითა და ხელისუფლებისადმი პოლიტიკური „ ბეზღობის ნაცადი სტილით ითხოვენ…“

ან კიდევ: „აშკარაა ამათ კომუნისტური რეჟიმის ნოსტალგია შემოაწვათ“… ქართველებს ვინ დაეძებს, უცხოელი კოლეგებიც თუ ევროპული ორგანიზაციებიც, რომ რუსი იმპერიალისტების სამსახურში დგანან, ამასაც მედგრად უმხელს ხოლმე ბატონი ფუტკარაძე საზოგადოებას: ციტატა: „ უცხოეთიდან კარგად დაფინანსებულმა მღვრიე საინფორმაციო თუ „სამეცნიერო“ დეზინფორმაციებმა ვინმე რომ არ დააბრკოლოს“… უცხოელი კოლეგების მიმართ, კიდევ უფრო „მორიდებულია“ ბ-ნი თეიმურაზ. გვანცელაძე:

ციტატა: „ვ. ბოედერმა არ თუ ვერ დაინახა ა. ონიანისა და კ. გაბუნიას სისუსტე, ა. ონიანის ტაქტის ნაკლოვანება, გვერდი აუარა ტ. ფუტკარაძისა და ამ სტრიქონების ავტორის არგუმენტებს და ნებსით თუ უნებლიედ, თანამზრახველად მოევლინა საბჭოთა რუსეთის იდეოლოგებსა და მათ ევროპელ მსახურებს… .“

კი მაგრამ თქვე დალოცვილებო, აგერ ასეთ სერიოზულ გადაცემაში მიგიწვიათ კაცმა, დამჯდარიყავით და გემხილებინათ ჩვენი სამშობლოს შინაური თუ გარეული „მტრები“, ვინ გიშლიდათ, ან რა დროს რაინდობა იყო, როცა ქვეყანა თავზე გვექცევა თურმე და თქვენს მეტი მშველელი არ გვყავს?
ბატონო დავით, ყველაზე დამაფიქრებელი ბ-ნ ფუტკარაძის მიერ თქვენდამი მიწერილ საჯარო წერილში, არის მისი დასაწყისი და დასასრული. ეს გახლავთ სწორედ ის ინსტიტუციონალიზაცია საკითხისა, რომელიც ასე მორიდებულად აღნიშნეს თქვენმა რესპოდენტებმა ბატონმა კახა გაბუნიამ და ქალბატონმა ნინო დობორჯგინიძემ თქვენს გადაცემაში და არ ჩაღრმავებიან მას. სამაგიროდ ბატონ ფუტკარაძეს არ ერიდება არავისი და არაფრის. იმისათვის რომ თავის ნააზრევს მეტი „დამაჯერებლობა“ მისცეს ბატონი ფუტკარაძე შემდეგ ამპლუაში წარმოგვიდგენს თავს თქვენდამი მიწერილ წერილში : პროფესორი ტარიელ ფუტკარაძე – საქართველოს საპატრიარქოს წმიდა ანდრიაპირველწოდებულის სახელობის ქართული უნივერსიტეტის ქართველოლოგიის ცენტრის ხელმძღვანელი. ბატონი ფუტკარაძე, მისივე ვებ-გვერდის ინფორმაციით, იმავდროულად ქუთაისშიც მოღვაწეობს, მაგრამ „დაავიწყდა“ რატომღაც აღნიშვნა, თორემ ამხელა თანამდებობები რა გამოსატოვებელი იყო: -აკაკი წერეთლის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ქართველური დიალექტოლოგიის სამეცნიერო-კვლევითი ინსტიტუტის დირექტორი; – ქსუ ქართული ენისა და ზოგადი ენათმეცნიერების დეპარტამენტის სრული პროფესორი.

“ჩაგვრაზე“ გამახსენდა: „ ვიღაცის“ ხათრით საქართველოს კანონი საჯარო მოხელეების შესახებაც კი დაურღვევიათ მგონი ბატონი ტარიელისთვის,თანაც ორჯერ, ის კი გაიძახის „პოლიტიკურად“ მჩაგრავენ-ო. თავის წერილს კი ბატონი ფუტკარაძე ამთავრებს შემდეგი სიტყვებით : საქართველოს ბრძენი პატრიარქი ჰყავს. გარდა ამისა, მან კარგად იცის საქართველოსეკლესიისა და ქართველი ერის ისტორია; სწორედ ამიტომ ამბობს ის, რასაც ამბობს: ქართული წერილობითი კულტურა ყველა კუთხის ქართველმა შექმნა ზოგად ეროვნულ ქართულ ენაზე; ამიტომაა ეს ენა ყველა ქართველის დედაენა…“.

მისი უწმინდესობა, რომ ბრძენი ადამიანია ფუტკარაძის შეხსენების გარეშეც იცის და იცოდა ქართულმა საზოგადოებამ. ეს ფუტკარაძე -გვანცელაძეს აეხილათ ეხლა თვალები როცა დასჭირდათ ეტყობა, თორემ 90 -იან წლებში მიტინგები რომ იმართებოდა საპატრიარქოსთან , მაშინ რატომღაც ერთხელაც არ ამოუღიათ ხმა პარლამენტის მაღალი ტრიბუნიდან: არ არის საჭირო ასეთი მიტინგები, ორივე მხარე საქრთველოსა და მისი ეკლესიის ცოდვილნი შვილები ვართ ჩვენ: არა აქვს მნიშვნელობა რომელია მართალი – არ ეგების საპატრიარქოს ჩარევა პოლიტიკურ გარჩევებში და რომელიმე მხარეზე დგომა-ო.

სწორედ ეს ინტიტუციონალიზაცია, გნებავთ პოლიტიზაცია, ენათმეცნიერული საკითხებისა, რომელშიც უწმინდესი და უნეტარესიც კი გარიეს ბატონმა ფუტკარაძემ, მისმა მიმდევრებმა და მათმა მფარველებმა სასულიერო წრეებში, არის გულსატკენი და შემაშფოთებელი და არა მათი ფსევდო ლინგვისტური გამოხტომები: რამდენი წიგნიც არ უნდა გამოსცენ ფუტკარაძემ და მისმა მომხრეებმა, როგორც არ უნდა ატრიალონ ენათმეცნიერული თეორიები მეგრული და სვანური არის ის, რაც არის: ენები!!!

რაც შეეხება ამ ენების მეგრულ -ლაზურისა და სვანურის დიალექტობისა თუ ენობის ყველაზე მთავარ არგუმენტს , თვითონვე წერს ბატონი ფუტკარაძე: „როგორც წესი, – სოციოლინგვისტური კრიტერიუმების საფუძველზეა ჩამოყალიბებული ენათა სტატუსი – მეტიც, მსოფლიოს ენათა უმრავლესობა ენად “მოინათლა” ენათმეცნიერების ჩამოყალიბებამდე “. აბსოლუტურად სწორია აზრია, რომელიც ნამდვილად არ არის ბატონი ფუტკარაძის კალმის ნაყოფი , ბატონი ტარიელის ამ წინადადებაში მხოლოდ ბრჭყალები გახლავთ, რომლითაც ის სათავისოდ „ატრიალებს“ ამ თეზისს და ნათლობის აქტს აუფასურებს. ენათმეცნიერული თეორიებით ჯერ არცერთი ენა არ შექმნილა დედამიწაზე . ლინგვისტიკა არსებული ენის კვლევას მისდევს და არა მის შექმნას. მოლაპარეკენი თვითონ განსაზღვრავენ რა არის მათი მეტყველება: ენა თუ დიალექტი.
1. “მარგალურ დო ლაზურ მიჩქუ, შონურ ვამიჩქუ დო ოკო ქიდიბგურუე“ – იტყვის მეგრელი და გულისხმობს მეგრულ-ლაზურ და სვანურ ენას!
2. “კახური და აჭარული ვიცი, იმერული არა და უნდა ვისწავლო “ – იტყვის კახელი?

არც არჩილ მეფე გახლდათ ლინგვისტი, მაგრამ დაწერა რატომღაც„ ყველა გვითქვამს რაც ენაა, მეგრულიცა, სომხურიცა …….“ დავუჯეროთ არჩილ მეფეს? ბატონი ფუტკარაძის ლოგიკით რა თქმა უნდა არა და აი რატომ: საკმაოდ დიდი ხანი გაატარა არჩილ მეფემ მეფის რუსეთის კარზე და იქ ჩაუნერგეს მას შორსმჭვრეტელმა ცარიზმის მოხელეებმა მეგრულის ენობის იდეა, თან ურჩიეს სომხურთან კონტექსტში ეხსენებინა ეგ ამბავი…

ბატონ ფუტკარაძის ციტატა: “სამაგალითოდ შევეხები მხოლოდ ნ.დობრჯგინიძის დეზინფორმაციას„ ქალბატონ ნინო დობორჯგინიძის წიგნები, დეზინფორმაცია კი არ გახლავთ, რომლის საჯარო მხილებასაც „განერიდა“ ვითომ ბატონი ფუტკარაძე და შეიძლება არც ბატონი ტარიელის ნაშრომებივით ციტირების მაღალი ინდექსი ჰქონდეთ , მაგრამ ქალბატონ ნინოს ნაშრომები, ნამდვილად წარმოადგენენ ლინგვისტური კვლევის სამაგალითო ნიმუშებს და არაერთხელ გამოუციათ ევროპაში . ციტირების ინდექსს რაც შეეხება, რაოდენობრიობა რომ ყოველთვის ხარისხობრივობის ნიშანი არ არის, ეს მარტივი ჭეშმარიტებაა.

მშვენივრად იცის ბატონმა ფუტკარაძემ ეს და ამიტომ ვერ მივიდა „დიალოგში“ მონაწილეობის მისაღებად, იცოდა ვერ იმსჯელებდა ისე მედგრად, როგორც თუნდაც ამ თქვენდამი მიწერილ უსტარში. ასე კი ადვილია , ინდულგენციასავით აიფარო საპატრიარქოს სახელი და მერე წერო რაც გინდა!

მივყვეთ თანმიმდევრობით: ფუტკარაძის ციტატა – სათაური- „თანამედროვე სეართაშორისო საინფორმაციო ქსელში არსებული ინფორმაციები ქართველთა იდენტობის შესახებ (მეცნიერული და პოლიტიზებული კვალიფიკაციები) „ჯერ რომ ემსჯელა და მკითხველისთვის მიენდო დასკვნა ბატონ ფუტკარაძეს არ ჯობდა /პრეზუმფცია / , ან შეემზადებინა მაინც მკითხველი ასეთი დასკნისთვის და ბოლოში ეთქვა , პოლიტიზებულია ეს კვალიფიკაციები და ამიტომ არის საშიში-ო. შიში თვითონ აქვს ბატონ ფუტკარაძეს იმისი, ვაითუ მთლად ჩემსავით არ “წაიკითხონ“ ეს ტექსტები-ო, ამიტომ მაშინვე აყენებს მკითხველს “სწორ“ გზაზე.
Ethnologue – languages of the world
ბატონ ფუტკარაძის ციტატა: მსოფლიო გლობალური ქსელის ძირითადი ეთნოლოგიური ენციკლოპედიის მიხედვით (2010 წლის მდგომარეობით), საქართველოში არის შემდეგი ეთნოსები: აზერბაიჯანელები – 308 000, ასირიელები (აისორები) – 3 000, აფხაზები – 101 000, ბაცბები – 3 420, ბერძნები – 38 000, ლაზები – 2 000, მეგრელები – 500000, ოსები – 100 000, რუსები – 372 000, სვანები (სამწერლობო ენად იყენებენ ქართულს და რუსულს) – 15 000, სომხები – 448 000 , ურუმები – 97 746, ქართველები – 3 901 380 სრულიად გაუგებარია, რას ერჩის ბატონი ფუტკარაძე ამ ენციკლოპედიის ავტორებს: ჯერ ერთი – არც ფუტკარაძისთანა ვაიპატრიოტების გამოისობით გაქცეული აფხაზები და ოსები გამოუყვიათ და დაუთვლიათ ცალკე და მეორე : ამ ენციკლოპედიაში ენებია ჩამოთვლილი და ორიგინალში არსად გვხდება ფუტკარაძის მიერ ნახსენები სიტყვა „ ეთნოსები“: A. Kibrik 1991; T. Sebeok 1963. The number of individual languages listed for Georgia is 13. Of those, all are living languages. Languages of Georgia
Georgia. 4,473,000. National or official languages: Georgian, Abkhaz. Literacy rate: 99%. Immigrant languages: Armenian (448,000), Chechen, Greek (38,000), Lak (250), Lezgi (3,650), Lishán Didán (120), Pontic (120,000), Russian (372,000), Tatar (3,100), Turkish (3,100), Udi (500), Ukrainian (52,000). Information mainly from E. Haby 1975; A. Kibrik 1991; T. Sebeok 1963. The number of individual languages listed for Georgia is 13. Of those, all are living languages.

შეიძლება ცოტათი ციფრებში კი იყოს შეცდომა, მაგრამ ჩვენ აგერ ბარე 20 წელია ამომრჩეველთა რიცხვი ვერ დაგვიდგენია ზუსტად დღემდე და ამ უცხოელებს მაგ შეცდომაზე ვედავოთ ეხლა. შემდეგ ჩამოთვლილია დანარჩენი ენები განმარტებებით, მაგალითად:

Georgian [kat] 3,900,000 in Georgia (1993 UBS). Population total all countries: 4,255,270. Ethnic population: 3,981,000 (1993 UBS). Also in Armenia, Azerbaijan, Iran, Kazakhstan, Kyrgyzstan, Russian Federation (Asia), Tajikistan, Turkey (Asia), Turkmenistan, Ukraine, United States, Uzbekistan. Alternate names: Common Kartvelian, Gruzinski, Kartuli. Dialects: Imeretian, Racha-Lexchxum (Lechkhum), Gurian, Adzhar (Acharian), Imerxev Kartlian, Kaxetian (Kakhetian), Ingilo, Tush, Xevsur (Kheysur), Moxev (Mokhev), Pshav, Mtiul, Ferejdan, Meskhur-Javakhuri. Imerxev is in Turkey, Ferejdan may no longer be spoken in Iran. Classification: Kartvelian, Georgian Laz [lzz] 2,000 in Georgia (1982). Adjar, Georgia, a few villages. Alternate names: Chan, Chanuri, Chanzan, Laze, Zan. Dialects: Xopa (Hopa), Chxala (Ckhala), Vice-Arxava (Vital-Arkhava), Atina, Samurzakan-Zugdidi, Senaki. Classification: Kartvelian, Zan Mingrelian [xmf] 500,000 (1989 B. Hewitt). Lowland west Georgia. Alternate names: Margaluri, Megrel, Megruli. Dialects: Officially considered a single language with Laz [lzz] called Zan, but linguists recognize they are not inherently mutually intelligible. Classification: Kartvelian, Zan

თანაც გაითვალისწინეს ამ ენციკლოპედიის ავტორებმა ეტყობა , რაიმე არ დაგვაბრლონ ფუტ-ლინგვისტებმა-ო და ეს ჩანაწერებიც დაურთეს ქართველურ ენებს ყველგან:
ქ ა რ თ უ ლი : Classification: Kartvelian, Georgian
მ ე გ რ უ ლი : Classification: Kartvelian, Zan
ლა ზ უ რ ი : ClasClassification: Kartvelian,Zan
ს ვ ა ნ უ რ ი : Classification: Kartvelian, Svan

ფუტკარაძის ციტატა: “ევროპაში 2004 წელს შექმნილი და ინტერნეტში ფართოდ რეკლამირებული რუკის მიხედვით, კავკასიაში მცხოვრები ეთნოსებია: ადიღელები, ქართველები, მეგრელ-სვანები, აფხაზები, სომხები, აზერბაიჯანლები, ბერძნები, ქურთები და სხვ. “

ბატონი ფუტკარაძის წერილში დაწუნებული ყველა ატლასები/რუკები ენებისა გახლავთ პატივცემულო მკითხველო და ისინი ეთნო-ლინგვისტური განაწილების ჩვენებას ისახავენ მიზნად, მოცემულ ტერიტორიაზე გავრცელებული ენებისა, თანაც არა ყველა ენისა , არამედ პირველადი/მშობლიური ენისა. სიტყვა “ეთნოს“-ს ბატონი ფუტკარაძე განიხილავს ამ ტერმინის ყველაზე ფართო მნიშვნელობით. ამიტომ მისთვის ეთნოსი და ერი ტოლფარდი ცნებებია , ხოლო რამდენადაც ის ფიქრობს, რომ „ მსოფლიოში დედაენა ეთნოსის ძირითად განმსაზღვრელად მიიჩნევა “ , ბოლოში ღებულობს პოსტულატს: ერთი ეთნოსი-ერთი ერი-ერთი ენა . შესაბამისად Ethno-lingvistic – მისთვის – ეროვნულ- ლინგვისტურს ნიშნავს! ამიტომ ტეხავს ის განგაშს, ამიტომ თარგმნის ის ამ რუკის სათაურს შემდეგნაირად : „ეროვნულ – ლინგვისტური განაწილება სამხრეთ კავკასიაში“!

ამ რუკაზე კი ნაჩვენებია ის ენები, რომლებიც საქართველოში მცხოვრები ეთნოსებისა თუ ხალხების მიერ გამოიყენება , როგორც პირველადი / (ისტორიულად პირველს არ ვგულისხმობ) , მშობლიური ენები და არა ზოგადად ენების გავრცელება ( ცოდნა – მოხმარება ): ამ ბოლო მიზანს, 50 ფერიანი ატლასი დასჭირდება და ბოლოს ნატვრის ხესავით აჭრელებული გამოვა. ამიტომ არის რუკაზე მაგ. საზღვარი ქართულსა და სომხურს შორის, ან ქართულსა და აფხაზურს, ქათულსა და ოსურს შორის იქ, სადაც არის.

საინტერესოა, რომ ბატონ ფუტკარაძეს ხმა არ ამოუღია იმ შეცდომებზე , რომელიც ამ ატლასში მართლა გაპარვიათ მის შემდგენლებს : – არსად ჩანს ლაზური ენა – მეგრულ-სვანური – არც ეს ტერმინი გაუპროტესტებია ბატონ ფუტკარაძეს . სინამდვილეში , მეგრელები და სვანები უნდა ვიყოთ „ნაწყენნი“ -ერთად მოგვაქციეს, ერთ ფერში ეს ორი სხვადასხვა ენა (ესეც დაყოფაა ?).

- საენათმეცნიერო წრეებში ცნობილია, რომ ბატონმა ფუტკარაძემ არა მარტო მეგრულ-ლაზურ-სვანური “ გაადიალექტა“ , არამედ „ დილექტთა დიფერენციაციისა და განდასების ახალიორიგინალური“ ვარიანტი შექმნა, რომელსაც ბატონ თეიმურაზ გვანცელაძის გარდა არავინ იზიარებს და ვგონებ “ მეგრულ-სვანური დიალექტიც“ , ამ ახალი განდასების ნაწილია.

ან კიდევ შეიძლება ამ ციტატის ავტორის აზრს გაუწია ხათრი : „ სვანები დიდი ტომია – 200 000 მებრძოლი ჰყავთ. ესაა ყველა ბრძოლისუნარიანი მამაკაცი, რაც შესაძლოა იყო მთელი მოსახლეობის მესამედი ან მეოთხედი თუ ასე იყო, მაშინ სვანების საერთო რიცხვი ნახევარ მილიონზე მეტი ყოფილა,. ასეთი მრავალრიცხოვანი ხალხი, ცხადია მცირე ტერიტორიაზე ვერ იცხოვრებდა. სად ცხოვრობდნენ სვანები? დიოსკურიის მაღლა მდებარე მთებიდან მოსხებისა და კოლხების მაღლა, ასევე ქვეყნის სიღრმეში – მთიელი ტომების მეზობლად. ჩანს ქალდების, ტიბარენების, მესხების, კოლხების მაღლაც ცხოვრობდნენ სვანები. შემდეგდროინდელ შავშეთ-აჭარა-გურიის მთიანეთში მცხოვრებთაც, ჩანს იმ დროს, სვანების სახელით იცნობდნენ. მაშასადამე, სვანები გაგრძელებით ცხოვრობენ რიონის ხეობიდან ვიდრე დიოსკურიამდე. ცხადია, ნახევარმილიონიანი ხალხი მცირე ტერიტორიაზე ვერ მოთავსდებოდა. ისინი ბუნებრივია დასავლეთ საქართველოშიც ცხოვრობდნენ. …“ (მიტროპოლიტი ანანია ჯაფარიძე , ჟურნალი – სვეტიცხოველი, 2010)
“ნაწყენნი“ კი არა მადლობლები ვართ მეგრელები ამ ენციკლოპედიის ავტორებისა: ერთფერში მაინც მოგვაყოლეს სვანებთან ერთად დასავლეთ საქართველოს ნაწილში. თორემ მეუფე ანანიას აზრით ბუნდღაც არ ყოფილა დასავლეთ საქართველოში, სამეგრელოს დღევანდელი ტერიტორიაზე მოსახლე ჩვენი წინაპრებისა, არც ფოთი და ფაზისი ყოფილა იქ, დღეს სადაც არიან და იასონის შთამომავალი არგონავტი ბერძნებიც , რომ მივიღეთ ზარზეიმით ამ ათეული წლების წინ და ლამის ქუთაისამდე ჩავიყვანეთ რიონის გავლით , ისინიც გაგვიცურებია.

ციტატა: „ ჭოროხის შესართავთან, მის მარცხენა მხარეს, ამჟამადაც ერთი დიდი და რამდენიმე მომცრო ზომის ტბა არის. ალბათ აქ მდებარეობდა ძველი ქალაქი ფაზისი „ „ფაზისი არმენიის მდინარედ მიიჩნევა სტრაბონის მიერ (სტრაბ. XI, თავი XIV, 7)…. აშკარაა, რომ ფაზისი არაა სტრაბონისთვის დასავლეთ საქართველოს მდინარე … კოლხეთი მდებარეობდა არა დასავლეთ საქართველოში, არამედ მის სამხრეთ-დასავლეთ მხარეს – ტრაპეზუნტიდან ჭოროხის მიმართულებით.“ (მიტროპოლიტი ანანია ჯაფარიძე , ჟურნალი -სვეტიცხოველი, 2010)

ვერ გავიგე მაინც, რას გვერჩიან მეუფე ანანია და ბატონი ფუტკარაძე? ერთი გაიძახის , აღიარეთ რომ „დიალექტია“ თქვენი ენა ,თუ არა და ველური და უმწიგნობრო ტომი ხართო, მეუფემ აგერ ჭოროხს იქით გაგვასახლა მეგრელები, და ფოთიც და რიონიც მიაყოლა ზედ…..

ახლა კი კვლავ “გამყალბებლებს“ დავუბრუნდეთ: ბატონი ფუტკარაძის ციტატა : „ ამგვარი არაადექვატური კვალიფიკაციები და გაყალბებული რუკები სათავეს იღებს მეფის რუსეთის დროინდელი ენობრივ- ეთნიკური დივერსიებიდან „- გვაფრთხილებს ის და პროფესორ კირიაკოვს, არა მარტო საქართველოს , სვანების “დაშლაშიც“ კი ადანაშაულებს: „ …მაგ. პროფ. იური კირიაკოვის მიერ განხორციელებულ პროქტში “ მსოფლიოს ენათა რეეესტრი“ ქართველური ეთნიკური სამყარო წარმოდგენილია შემდეგ დამოუკიდებელ ეთნოსებად (EG): მეგრელი, ლაზი,ქართველი, ბალელი / ზემო სვანი/ და ქვემო სვანი „ ზემოთ ხომ ვამბობდი ბატონი ფუტკარაძისთვის ენა -ერი ტოლფარდი მცნებებია მეთქი, იმიტომ აბრალებს ახლა პროფ.კირიაკოვს სვანებიც კი დაშალა ცალკე ერად-ო. „დაშლის“ მიზანი რომ ჰქონოდა ავტორს ამ რეესტრში, მეგრელ-სვანზე შეჩერდებოდა და არ მისცემდა ბატონ ფუტკარაძეს ამდენი კრიტიკის საფუძველს. „ენების რეესტრი“ რომ გააკეთა იმიტომ გამოყო მან ბალელი /ზემო სვანი/ და ქვემო სვანი, მშვენივრად იცის ეს ბატონმა ფუტკარაძემ, მეც ვიცი: მაგრამ ახლა მაგის ახსნა რომ დავიწყო , პროფ კირიაკოვის მომხრეობაც დამბრალდება და გავჩუმდები ჯობია. ბატონ ფუტკარაძის ციტატა: „ევროპის ისტორიის ახალ რუკებზე არაადეკვატურადაა წარმოდგენილი საქართველოს რეალობა, მაგ. 10 საუკუნის რუკაზე გვერდიგვერდ ჩანს აფხაზეთი და იბერია“

ბატონ ფუტკარაძისა და მისი მომხრეების შეცდომა ის გახლავთ, რომ ისინი შემდეგნაირად ფიქრობენ: აფხაზეთს იმიტომ არ აღიარებენ ცივილიზებული ქვეყნები დამოუკიდებელ სახელმწიფოდ, რომ იციან, 10 საუკუნეში არ არსებობდა აფხაზეთის სამეფო მაგ ადგილასო !!! ამიტომაც შეიქმნა “საქართველოს რეალური ისტორიის დამდგენი კომისია“- მეუფე ანანიას ხელმძღვანელობით, რომ გაასწორონ ისეთი ისტორიული რუკები და ნაშრომები , სადაც აფხაზეთის სამეფოა მოხსენიებული ან ოსების სამაჩაბლოში

დასახლების არასწორი თარიღები, თორემ „ვიღაცეები“ რუსების გავლენით ამ არასწორ ინფორმაციებს ავრცელებენ კვლავაც მთელ მსოფლიოში და ვიღუპებით! მე-10 საუკუნის, თუნდაც სწორი რუკის საფუძველზე , გაერთიანებული ერების ორგანიზაცია საქართველოს საზღვრების გადასინჯვას დაიწყებს, დავიჯერო ? ან იქნებ უფრო იმან აღაშფოთა ბატონი ფუტკარაძე, იბერია რომ არის მაგ რუკაზე გამოსახული, მისი ისტორიული „კვლევების“ მიხედვით, არც ეგ უნდა იყოს სწორი მაინცდამაინც.

და ბოლო ბრალდება, რომელსაც ფუტკარაძე კვლავ ლამის მთელ მსოფლიოს უყენებს: „ ყველასთვის ნათელია, რომ თანამედროვე მსოფლიოში რთულია საქართველოს დანაწევრების დაკანონება მხოლოდ შეიარაღებული აგრესიის გზით, ამიტომ არის მცდელობა, „ მეცნიერული“ კვალიფიკაციებით და ისტორიული სინამდვილის გაყალბებით მოიძებნოს საფუძველი ქართველთა ნაწილის არაქართველებად გამოცხადების “.

„დედაენაა ეთნოსის ძირითადი განმსაზღვრელი“ – წერს ბატონი ფუტკარაძე . საინტერესოა „დიალოგში“, რომ ყოფილიყო, რას უპასუხებდა ბატონ კახა გაბუნიას წოვა- თუშების მაგალითს: არ არიან ქართველები იმიტომ, რომ მშობლიური ენა არაქართული აქვთო, თუ ენით არაქართველები არიან, მაგრამ ეროვნებით ქართველებიო?

ენა ეთნოსის ერთ-ერთი განმსაზღვრელი ნიშანია და არა ძირითადი. ამერიკელებისა თუ უამრავი სხვა ხალხის დედაენა ინგლისურია, რა ისინი ყველანი ინგლისელები არიან, ან სამხრეთ ამერიკის ქვეყნებში უმეტესობის დედაენა თუ სახელმწიფო ენა ესპანური რომაა, ისინიც ესპანელები არიან, ან შვეიცარიაში თუ ოთხი სახელმწიფო ენაა… ბევრი ჩვენი თანამოქალაქე რომელიც ცხოვრობს საზღვარგარეთ და არ იცის ქართული, ქართველი არ არის ?… ძველია ეგ თეორია ბატონო ტარიელ და ევროპაში მე-16 საუკუნეში იცნობდნენ უკვე დევიზით „ cuius regio, eius lingua“ ( ვინც მმართველია, ენაც მისია ) ,მე-18/19 საუკუნეებში მოიკიდა ფეხი ევროპის რიგ სახელმწიფოებში. თავიდან საკმაოდ პროგრესულმა იდეებმა მოგვიანებით „ Sprachnationalism“-ის ფორმები მიიღო და საკმაოდ ბევრი ენები შეიწირა საფრანგეთში, ხოლო ესპანეთში, ფრანკო რომ არ დამარცხებულიყო,ჩვენი მონათესავე ბასკურიც მიჰყვებოდა გაქრობილი ენების კვალს.თუმცა დღევანდელი თურქეთისკენ თუ გაიხედავ, იქაც დაინახავ მაგ ენობრივი ნაციონალიზმის შედეგს, რომლის მსხვერპლნიც არიან ქურთები, ლაზები, იმერხეველები, ჩერქეზები და კიდევ ბევრნი სხვანი. თუ არ ვცდები პეტიცია მისწერა თქვენი უნივერსიტეტის მმართველმა ბატონმა ანდრიაძემ თურქეთის მთავრობას ამას წინათ, ლაზებს ტელევიზია გაუხსენით-ო, არ დაუზუსტებია ოღონდ ლაზურ ენაზე, თუ ქართული ენის ლაზურ დიალექტზე უნდა ყოფილიყო გადაცემები, ამიტომ დაიბნენ თურქები და დღემდე არ აკეთებენ მგონია მაგ საქმეს.

ისე საინტერესო მიდგომაა : საქართველოში ერთი ამბავი გაქვთ ატეხილი: არიქა მეგრელები წიგნებს გამოსცემენ, ვეფხისტყაოსანს თარგმნიან, ტელეგადაცემებს ითხოვენ და ა. შ. – იღუპება საქართველო-ო და თურქებს რა პირით თხოვთ ლაზებსა და დანარჩენ ჩვენს თანამემამულეებს მიმიხედეთო …

ციტატა ბატონ ფუტკარაძის წერილიდან : „ ქ-ნი დობორჯგინძე ივანე ჯავახიშვილს ქართველთა დამანაწევრებელი თეორიის მომხრედ აცხადებს. სინამდვილე სხვაგვარია. ივანე ჯავახიშვილი ერთენოვანი ქართველოლოგიის მხარდამჭერი იყო ჩემს დაბადებამდე ბევრად ადრე…“

“ ქართველთა დამანაწევრებელი თეორიის მომხრე – არსად ქალბატონ ნინოს არ დაუწერია და არ უთქვამს ამ თეორიას ემხრობოდა დიდი ისტორიკოსიო. ან როგორ იტყოდა, როცა ეს თეორია ბატონი ფუტკარაძის მოგონილია და დავიჯერო ქალბატონ ნინოს არ ახსოვდა , ბატონი ივანე ჯავახიშვილი , ფუტკარტაძის “დაბადებამდე ბევრად უფრო ადრე“ , რომ მოღვაწეობდა.

არც ერთენოვანი ქართველოლოგიის მხარდამჭერი არ ყოფილა დიდი მკვლევარი – რაც არ არსებობდა, იმას მხარს როგორ დაუჭერდა ? ქ-ნი დობორჯგინიძე ივანე ჯავახიშვილს ქართველური ენების თეორიის მომხრედ მიიჩნევს და არც მისთვის და არც ივანე ჯავახიშვილისთვის ეს თეორია არ ყოფილა ქართველთა დანაწევრების თეორია.

2010 წლის მაისში საპატრიარქოს უნივერსიტეტში , მაშინ პროფესორი პარმენ მარგველაშვილი იყო უნივერსიტეტის რექტორი, რომელიც მერე ყველას გასაოცრად ბატონმა თეიმურაზ გვანცელაძემ შეცვალა – ჩატარდა დიდი ივანე ჯავახიშვილისადმი მიძღვნილ კონფერენცია. ამავე უნივერსიტეტის გაზეთში, რომელმაც ფართო საზოგადოებას ამცნო ამ კონფერენციის შესახებ ვკითხულობთ : „ იმ ხანად ( მე-20 საუკუნის დასაწყისში) გავრცელებული მოსაზრების თანახმად, აღმზრდელობითი თვალსაზრისითა და , ასევე, საზოგადოებაში ეროვნული გრძნობების კიდევ უფრო გასაღვივებლად სასურველი იყო, მეცნიერებს საქართველოს ისტორია გაზვიადებული წარმოეჩინათ. ბატონი ივანე კატეგორიულად ეწინააღმდეგებოდა ამ ტენდენციას და ამტკიცებდა, რომ მეცნიერება პირუთვნელი უნდა იყოს, ისტორიკოსმა სიყალბესა და ფაქტების დამახინჯებაზე უარი უნდა თქვას და ისტორიული წყაროების შესწავლას კრიტიკულად უნდა მიუდგნენო. თუ საქართველოს ისტორიის შესწავლა მართლა გვინდა, მაშინ მამულიშვილობა მეცნიერებაში არ უნდა აგვერიოსო …“

ძალიან ხშირად ბატონი ფუტკარაძე მის მიერ დამოწმებული ავტორების ნაშრომებიდან მხოლოდ იმ ნაწილებს იყენებს რომელიც მას აწყობს. თორემ როგორ დავიჯერო, არც ბატონ ფუტკარაძეს და არც სხვა მის მიმდევრებს არ ჰქონდეთ წაკითხული ბატონ ივანე ჯავახიშვილის ის წიგნი სადაც ავტორი ამბობს : „ კოლხიდის მოსახლეობა მეგრულლაზურ შტოს ეკუთვნოდა. პლინიუსი ამბობს: “ზღვის პირას ჰენიოხები (რომელთაც იგი სანების ანუ ზანთა ტომადა სთვლის _ გენს შანნორუმ Hენიოცჰორუმ), ამპრევტები (Aმპრეუტაე), ლაზები… და შემდეგ კოლხების ტომები ცხოვრობენო” (Nატურ. Hისტორია ლიდ V, &11). პტოლომეს სიტყვით ზღვის პირას კოლხიდაში ლაზები ცხოვრობდნენ, იმათ ზემოდ მეგრელები (მაგრალოი) და ეგრისში მოსახლე ტომებიო (Gეოგრ. ლიდ. III. ცაპ. IX, 5). პირველ საუკუნეს ქრ.წ. შემდეგ კოლხიდაში ლაზებისა და მეგრელების ტომები ცხოვრობდნენ; ძველად, როოგორც ეტყობა, უპირატესობა და ძალა კოლხების ხელში ყოფილა, _ ეს იქიდანა ჩანს, რომ მათ მთელ ამ ქვეყანას თავისი ტომის სახელი _ კოლხიდა _ მიანიჭეს; მერე ლაზები გაძლიერებულან და ამავე ქვეყანას ლაზიკა დაერქვა.

პლინიუსისა და პტოლემეს ცნობები ამტკიცებენ რომ კოლხიდაში მხოლოდ მეგრულ-ლაზურ შტოს წარმომადგენელი ტომები ცხოვრობდნენ, მაგრამ ამას ცოტაარ იყოს ის გარემოება არღვევს, რომ ეხლა იმ ადგილებში, სახელდობრ გურიასა და იმერეთში მეგრული-კი არა, ქართულია გაბატონებული. გურულები და იმერლები მეგრელ-ლაზების მიწა-წყლის შიგ შუა გულში არიან შეჭრილი და მეგრელებსა და ლაზებს ერთმანეთისაგან აშორებენ. ამის მიუხედავად ჩვენი ზემოაღნიშნული დასკვნა იმის შესახებ, რომ თავდაპირველად მთელ კოლხიდის მიწა-წყალი მხოლოდ მეგრელ-ლაზებს ეკუთვნოდათ, მაინც შეურყეველი რჩება იმიტომ, რომ გურიის საგეოგრაფიო სახელების დაკვირვება გვიმტკიცებს, რომ იმ ადგილას,სადაც ეხლა გურულები ცხოვრობენ, წინად მეგრულად მოსაუბრე ტომი უნდა სახლებულიყო; ბევრ სოფლებისა და მდინარეების სახელების მნიშვნელობის ახსნა მხოლოდ მეგრულის საშუალებით შეიძლება, ან არადა, მაგალითად: ჯიხანჯირი (ჯიხა-ციხე), ჯუმათი, ჭყონგვარი (ჭყონი _მუხა {რკონ}), მდინ. ოჩხამური (ო+ჩხოამური,ჩხომი _ თევზი,როგორც ო-კალმახე (А.Ца-гарели Этюды. II, 71), ო-ჭილაური(ო+ჭილა+ური= საჭილავო , ჭყვიში, ჭყვიშაური, ჭანიეთი, მდ. გუბაზეული, მდინარე კინტრიში, ონჭიკეთი და სხვა. ამგვარსახელების დარქმევა მთებისა და მდინარეებისათვის ცხადია მხოლოდ მეგრულ-ლაზურ შტოს ტომებს შეეძლოთ, მაშასადამე ძირითადი და თავდაპირველიმოსახლეობა გურიაში მეგრელებისა უნდა ყოფილიყო. მაგრამ მარტო გურიაში-კი არა. ეხლა ცხენის წყალი მეგრულის აღმოსავლეთის სამზღვრად ითვლებს (А. Цагарели Этюды); საგეოგრაფიო სახელები კი ამტკიცებენ, რომ ამ მდინარის აღმოსავლეთითაც თავდაპირველად მეგრელებს უცხოვრიათ. მაგალითად: სოფ.ჯიხაიში (ჯიხა _ ციხე), ჩხენიში, კულაში,ნაჯიხევი (=ნაციხევს). ქუთაისის ჩრდილოეთითაც მდ. რიონის მიდამოებიც ძველად მეგრელებს უნდა სჭეროდათ; აქაც ასეთი საგეოგრაფიო სახელები გვხვდება, როგორც მაგალითად: ჯიმასვარა (ჯიმა=ძმა), ოფურჩხეთი, ვანჭეიში, ტყვიში, ნაკოროლეში, გცვერიში, სურმუში, კორენიში, ოკრიბა და სხვა. თვით პლინიუსი ამბობს: რიონი მეგრელების მიწაზე დიოდაო (ღჰიონ რეგიო Eნგრიტიკე, ნატურ. ჰისტ. ლიდ VI,&11, Латищевь, Известия II, 179) ასე უნდა იყოს, შეცდომით სწერია ღჰოან რეგიო ჩეგრიტიცე). საგეოგრაფიო სახელების შესწავლა მაშასადამე უეჭველ ჰყოფს, რომ მთელი ის მიწა-წყალი, რომელიც კოლხიდის სამზღვრებს შუა იყო მოქცეული, თავდაპირველად მხოლოდ მეგრულ-ლაზურ შტოს ტომებს ეკუთვნოდა. ასე იყო, როგორც ჩანს, სტრაბონისა, პლინიუსისა და პტოლემეს თხუზულებებიდან, პირველს ორს საუკუნეში. შემდეგ, დაახლოვებით დროს განსაზღვრა ჯერჯერობით შეუძლებელია, _ ერთ-ერთი ქართველი ტომთაგანი, ან აღმოსავლეთით, ან არა და სამხრეთ აღმოსავლეთით შიგ შუაგულში შეჭრილან და მეგრელები და ლაზები ერთი-ერთმანეთს დაუშორებია, ხოლო დაპყრობილ ადგილების მცხოვრებლებს ქართული შეუთვისებიათ. ამის გამო ეხლანდელი გურულები და იმერლები გაქართლელებულ მეგრელ ლაზებად უნდა ჩავთვალოთ."

რა ვქნათ ეხლა ბატონო ტარიელ , დავიჯერო დიდი ივანე ჯავახიშვილი ვერ ხვდებოდა ამ გამოკვლევაში თუ რაიმე საშიშროება იმალებოდა? ან მეგრული „დიალექტი“ რომ ყოფილიყო მაშინ , ქართულის შეთვისებას გაუსვამდა ხაზს დიდი მეცნიერი. ან იქნებ, თქვენგან დაწუნებული „ ქართიზაციის“ თეორის გასამტკიცებლად დაწერა ეს წიგნი დიდმა ისტორიკოსმა რუსული იმპერიის კარნახით.

ან „დავერევით“ ეხლა მეგრელები, გურულებსა და იმერლებს ჩვენი ტერიტორიები დაგვიბრუნეთო?, ან იქნებ სვანები შემოგვიტევენ მეგრელებს, ჭოროხს იქით მიბრძანდით ბატონო, ჩვენ ვსახლობდით აქ , 200.000 არმია რომ გვყავდა მაშინო / ეჰ, ნეტავი მართლა ჰყოლოდათ იმ დროს სვანებს მაგხელა არმია, ჩვენს ბედს ძაღლი არ დაჰყეფდა დღეს /.

ციფრებზე ერთი ანეკდოტი გამახსენდა: “ მეგრელს ჰკითხეს რამდენი ხართ სულო? და 3 მილიონი ბატონო-ო უპასუხა. ეგ როგორო ? – “1 მილიონი მეგრელები ვართ, 1 მილიონს გვარი აქვს მეგრული და 1 მილიონს დედა ჰყავს პატონი მაგრალი“-ო. იმედია ამ ხუმრობის გამო „სეპარატიზაციასთან“ ერთად „ მეგრელიზაციასაც „ არ დამაბრალებს ბატონი ფუტკარაძე, თორემ მომიწევს სამუდამოდ გერმანიაში დარჩენა! ფუტკარაძის ციტატა “ ენისა და კილოს გამიჯვნის პრობლემურ თემაზე სატელევიზიო შოუ კარგ შედეგს არ მოიტანს ქვეყნისთვის; ეს სამეცნიერო აუდიტორიის თემაა „ – რომ წერს ბატონი ფუტკარაძე , მაშინ ასე ვკითხავ – 2007 წელს არნ. ჩიქობავას ენათმეცნიერების ინსტიტუტში რომ ჩატარდა სამეცნიერო განხილვა მიტროპოლიტ ანანიას მონაწილეობით , მაშინ რატომ არ მიბრძანდა არცერთი ამ სამეულისგან – ფუტკარაძე/გვანცელაძე /ტაბიძე . მარტო ეს მცირედი ამონარიდი აწ გარდაცვლილი პროფესორ მიხელ ქურდიანის გამოსვლიდან, რომლითაც მან გამოხატა თავისი გულისტკივილი და თხოვა მეუფე ანანიას აერიდებინა როგორმე ქართული საზოგადოებისთვის ამ ენათმეცნიერული საკითხის ინსტიტუციონალიზაცია, საკმარისია იმ სულისკვეთების დასანახად, რომელიც ამ განხილვაზე სუფევდა :

„…..რას ეძახიან სვანები თავის ენას -„ ლუშნუ ნინ“ ანუ სვანური ენა ( დიახ, ენა და არა დიალექტი). რას ეძახიან მეგრელები და ლაზები თავის ენას – „მარგალური ნინა“ და „ლაზური ნენა ( ისევ ენა და არა დიალექტი). თუ მათ ქართველობას ეს პატუა ენები ხელს არ უშლიდა ამ 2300 წლის განმავლობაში, ახლა დავიქცევით, ახლა დაბრკოლდებიან ?.

კარგი, ვთქვათ , ზანური ( მეგრულ-ლაზური) და სვანური უსინდისოდ ( მეცნიერულ სინდისიერებას ვგულისხმობ ) გამოვაცხადეთ დიალექტებად, რა ვუყოთ წოვა-თუშურს, ის ხომ წარმოშობით ქართველური ენა არ არის- ნახურ ენათა ჯგუფს ეკუთვნის, ისიც ქართულის დიალექტად გამოვაცხადოთ, თუ ზეზვა გაფრინდაულის ტომს ვუთხრათ: ქართველები არ ხართ, რაკი თქვენი ენა ქართულის დიალექტი არ არისო? მაგრამ მავანნი ამაზე არ ფიქრობენ, მათი მიზანი საკუთარი ამბიციების ეკლესიის ხარჯზე დაკმაყოფილებაა.

მე არ მჯერა რომ სიცრუე გადაარჩენს ჩვენს ერს, ენას და სახელმწიფოს, რადგან ჩვენ ღვთის ხალხი ვართ, სიცრუის მამა კი სატანაა…….თუ ჩემზე მიდგება საქმე , მე მირჩევნია დიდ ქართველ მეცნიერებთან: ალექსანდრე ცაგარელთან, ნიკო მართან, ივანე ჯავახიშვილთან, იოსებ ყიფშიძესთან,აკაკი შანიძესთან, გიორგი ახვლედიანთან, არნოლს ჩიქობავასთან,ვარლამ თოფურიასთან, გიორგი როგავასთან, ქეთევან ლომთათიძესთან, ტოგო გუდავასთან, გივი მაჭავარიანთან, თამაზ გამყრელიძესთან, ბესიკ ჯორბენაძესთან, ავთანდილ არაბულთან და ა.შ. ერთად, საქართველოს მტრის იარლიყი მქონდეს მიკერებული, მაგრამ მართალი ვიყო უფლისა და ერის წინაშე, ვიდრე მავანივით პატრიოტის სახელი დავიჩემო და საქმით ვუმტრო საქართველოს„

არ გაითვალისწინა სამწუხაროდ მეუფე ანანიამ არც ბატონი მიხეილის, არც იქ მყოფი სხვა ენათმეცნიერების თხოვნა და განაცხადა : ციტატა: „საეკლესიო წესია, ყველა ენაზე უნდა იყოს წმინდა წერილი. სულიწმიდის ნება იყო, როდესაც წმიდა მოციქულები ამეტყველდნენ სხვადასხვა ენაზე, რომ ყოფილიყო მეგრული ენა ჭყონდიდელების დროს ან სვანური ენა,მაშინ იქნებოდა ნათარგმნი წმიდა წერილი ამ ენებზე […] ენათმეცნიერული კვლევა კი შეიძლება თავიდან დაიწყოს“.

კადნიერებაში იმედია არ ჩამომერთვევა, თუ შევბედავ პატივცემულ მიტროპოლიტს და ვიტყვი: ეს უკვე ლინგვისტიკაში საეკლესიო დოგმების გადმოტანის მცდელობაა და არა ენათმეცნიერული არგუმენტები. „ ჭყონდიდი, რომელ არს მეგრულითა ენითა მუხა დიდი“ – მე 12 საუკუნის ტექსტიდანაა თუ არ ვცდები. 12 საუკუნეში თუ იყო მეგრული ენა, ათასწლეულის დასაწყისში არ იყო ვითომ? ჭყონ-, ჭყონ-დიდი, ჭყონ-დარ, ჭყონ-დიდელის მიმართებებზეც, რომ აღარაფერი ვთქვა.

ნამდვილად არ მსურს საეკლესიო დოგმების განხილვა, ერთს ვიტყვი მხოლოდ: ბერძნები დღესაც მხოლოდ ბერძნულს მიიჩნევენ , ლათინურისა და ჰებრეულის გვერდით ბიბლიის ერთადერთ ჭეშმარიდ ენად და თითქმის მთელ დასავლეთ ევროპას 16 საუკუნე დასჭირდა სანამ ლათინურისგან გათავისუფლდებოდა და საკუთარი სახელმწიფოების ენებზე დაიწყებდა წირვა- ლოცვას საკუთარ ქვეყანაში. ამით მხოლოდ იმის თქმა მინდა , რომ , ის რომ წმიდა წიგნი არ თარგმნილა მეგრულად და სვანურად იმ დროს, სულაც არ ნიშნავს ამ ენების არ არსებობას საქართველოში ქრისტიანობის გავრცელების პერიოდში. იქნებ ამ იტალიელ მისიონერსაც რუსებმა ურჩიეს 17 საუკუნეში , დაგვეხმარე მარტო არჩილ მეფეს არ დაუჯერებენ ქართველები და მეგრული როგორმე ენად მოიხსენიე შენს ნაწერებში-ო: ” Obgleich die Mengrelische Sprache eine eigene Sprache ist, führen sie ihre Kirchdienste auf georgisch durch, genau wie die Europäer Latein als Ihre Religionssprache betrachten” – Don Giuseppe Giudice

ბატონო დავით,
გამიგრძელდა ცოტათი სიტყვა, მაგრამ ნამდვილად მტკივნეული გახადეს ბატონმა ფუტკარაძემ და მისმა მიმდევრებმა ეს საკითხი. გამიგია სადღაც : ბავშვს არ უნდა ჰკითხო სერიოზულად- დედა უფრო გიყვარს თუ მამაო .ორივე მშობელია და არჩევანის წინაშე არ უნდა დააყენო პატარა. მეგრულიცა და ქართულიც ორივე მშობლიური ენაა ჩემთვის და სამეგრელოს სხვა შვილებისთვისაც და ფუტკარაძე კი ჩაგვჯინებია: ან ერთი აირჩიე ან მეორე-ო. ფუტკარაძე და მის მიმდევრებს კი არა, მსოფლიოს ყველა ლინგვისტს რომ გადაუტრიალდეს ხვალ ჭკუა და თქვას მეგრული დიალექტიაო- ამით მეგრული მაინც ვერ გახდება დიალექტი.

ფუტკარაძისა და მისი მიმდევრების ჯინაზე ვიმღერებთ კიდევაც იმაზე მეტს, ვიდრე გვიმღერია, ვიკვლევთ კიდევაც იმაზე მეტს ვიდრე გვიკვლევია, დავწერთ კიდევაც იმაზე მეტს ვიდრე გვიწერია, ვთარგმნით კიდევაც იმაზე მეტს ვიდრე გვითარგმნია, დავბეჭდავთ კიდევაც იმაზე მეტს, ვიდრე გვიბეჭდია, ბავშვებს ვასწავლით იმაზე მეტს, ვიდრე გვისწავლებია და რაც მთავარია ვილაპარაკებთ კიდევაც იმაზე მეტს მეგრულად, ვიდრე გვილაპარაკია და ამას გავაკთებთ არა იმიტომ, რომ „სეპარატიზმი“ თუ რაღაც ჯანდაბა-ოხრობა გვამოძრავებს, არამედ იმიტომ რომ მხოლოდ ასე შეიძლება გადარჩეს ეს ენა , 21 საუკუნეში- საუკუნეში , რომელსაც მეცნიერები „ ენების გაქრობის საუკუნეს“ უწოდებენ .

მშობლიურ- აქამდე მართლაც ზეპირად მოტანილ ენაზე-, სიმღერა, წერა , ბეჭდვა , თარგმნა / ბიბლიის თარგმნას არ ვგულისხმობ/ , ამ ენის სწავლა / და არა ამ ენაზე სწავლება / სეპარატიზმის გამოვლინება და ქვეყნის დაშლის სურვილი კი არ გახლავთ, არამედ ამ ენის შემდგომი შენარჩუნებისა და განვითარების სურვილია. ყველაფერი რაც ზემოთ ჩამოთვლილი ქმედებების აკრძალვისკენ კი არა, არწასახალისებისკენაც კი არის მიმართული ასხამს ჩვენი მტრების წისქვილზე წყალს და არა მეგრულ-ლაზურ- სვანურის ენებად არსებობა.

მინდა ხაზი გავუსვა: ის რომ მაგ. მეგრული დღეს საფრთხის წინაშე დგას , იმიტომ კი არა არის, რომ ქართული სახელმწიფო ან საზოგადოება მიზანმიმართულად გადაშენებას თუ გაქრობას უპირებს / bedrohte Sprachen / endangered Languages / ეს არის ბუნებრივი პროცესი , რომელიც გლობალიზაციის თანმდევია და თუ რატომ ამის განმარტებას ახლა ვერ შევუდგები.

ერთი , გნებავთ 100 იყოს, ადამიანი თუ აყვირდა ზუგდიდში, სკოლები, უნივერსიტეტები, სასამართლოები და ა.შ. გამიხსენით სამეგრელოში მეგრულ ენაზეო, ამის გამო რა მთელი სამეგრელოს მოსახლეობა და მეგრულად მოლაპარაკენი უნდა გამოვაცხადოთ სეპარატისტებად?

წინა საუკუნის 30-იან წლებში, როცა იმპერიას მართლა ჰქონდა ყველა ბერკეტები, რათა გაეხადა მეგრული ენა სწავლების და ღვთისმსახურების ენად, რა ბატონმა ფუტკარაძე/გვანძელაძემ გადაგვარჩინა მაშინ ? მარტო კ.გამსახურდია, თ.სახოკია და სხვა სასულიერო თუ საზოგადო მოღვაწეების წინააღმდეგობა შეუშლიდა ხელს რუსებს თავიანთი საქმეების გატარებაში, სამეგრელოს მოსახლეობასაც რომ არ გაეწია წინააღმდეგობა. სხვათაშორის ფუტკარაძე-გვანცელაძე ხშირად იმოწმებენ კ.გამსახურდიასა და თ.სახოკიას მაგ თემაზე დაწერილ წერილებს და როგორც ჩვევიათ ხოლმე მერე თავისებურ ინტერპრეტაციას უკეთებენ, ნახეთ ორივე არ თვლიდა მეგრულს ენადო. ასევე ხშირად იშველიებენ ისინი ბატონ ზვიად გამსახურდიას ერთ სტატიას, რომელშიც ზემოთ აღნიშნული მოვლენების ისტორიული რაკურსია მოცემული და 90- წლებში კარსმომდგარ სირთულეებს შეეხებოდა და არა ქართველური ენების კლასიფიკაციას , თუმცა იმ სტატიის ამ ნაწყვეტის განხილვას გაურბიან : „დღევანდელ მეცნიერებაში გარკვეულია, რომ თანამედროვე ქართული და მეგრული წარმოადგენენ ერთი საერთო პროტოქართული (მარის ტერმინოლოგიით ე.წ. იაფეტური) ფუძე-ენის ორ განშტოებას, რომელთაგან ერთი (ქართული) გახდა სამწიგნობრო ენა, ხოლო მეორე (მეგრული) შემორჩა დასავლეთ საქართველოში, როგორც ხალხის სალაპარაკო ენა … “.

ამ განშტოებებს გულისხმობდა მისი უწმინდესობაც თავიდან, ეს მერე ფუტ- ლინგვისტებმა ირბინეს საპატრიარქოში მეუფე ანანიას დახმარებით და განავრცეს, უფრო სწორად ერთ შტოდ გადააქციეს ის მუხა, რომელიც სამი ძლიერი შტოსგან შედგებოდა, მერე მეგრულ-ლაზურ-სვანური ფოთლები დაკიდეს ზედ და ახლა იმასაც ამტკიცებენ ერთ-ტოტიანი მუხა უფრო ძლიერია, უფრო გაუძლებს ახლანდელ გამოწვევებს და ვერც ფოთლებს მოაშორებს ვინმე ასე იოლად-ო. სანამ ამ წერილს დავასრულებდი ბატონმა ფუტკარაძემ სტატია დადო Scrid-ზე რომელიც იწყება სათაურით : raca gmertsa… Uploaded by: Tariel Putkaradze უკვე სათაურშივე მოახდინა ინსტიტუციონალიზაცია.არ გამიხსნია ,ვიცი ეს წერილი მეორე ამდენი გამომივა.

მისი სამწერტილის გაგრძელებით კი დავასრულებ:

. . . არა სწადდეს,
არა საქმე არ იქნების,
ანანიას მოთხოვნებით
ვერც კვლევები დაიწყების,
ფუტკარაძის ნაწერები
მხოლოდ ჩვენს მტრებს წაადგების-
მეგრულ-ლაზურ და სვანური
დიალექტად ვერ იქმნების.
ეგ „ნაშრომნი“ – „ფუტ-ლინგვისტებს“
შავ ლაქებად დააჩნდების.
„შერ-რე“ ,“ ნაჭყ-ხორ“, „გუჯ-დადიას“,
„დიალექტზე“ ემღერების.
ჩვენ ვიმღერებთ კვლავაც „ჩელას“ ,
ნუთუ ცოდვად ჩაგვეთვლების?
გვეყო „მტრების“ იქ ძიება,
სადაც ენა მიგვიდგების,
მაგ ძახილით ჩვენს სამშობლოს,
არაფერი წაადგების.
ლაზ-მეგრელთა იბერობა-
ქართველობით დაიწყების.
„ნანაშ ნინა“ ხელს რას უშლის,
არც „ჩონგური“ დაიშლების.
ბრძენსა უთქვამს – „მოყვარესა
მტრულად ნურვინ მიუდგების“-
„შეძახილმა ხე გაახმო“ -
ამას ვითომ ვერა ვხვდებით?
საბრძოლველი სულ სხვაგან გვაქვს,
„ჩელა“ იქაც დაგვჭირდების!
ნუთუ ბნელა კვლავ ჩვენს თავში,
და აღარ-არ გათენდების!

გია ოკუჯავა
ქ.ფრანქფურტი
2011, 25 იანვარი

How Do I Prevent Creases

V. The poor laborer and the death

Source: Wikipedia

A poor laborer dragged on the day of his life away miserably, and yet he placed eighty years back. What he always wanted to sigh, nothing was different: Dear Death, come at last! - Revenues me at last, my death!

The death heard him and came.

The laborer was frightened, and bath: only three more years, my death! - - Rather death, only three more years.

Dreyer came after years of death again, and poor laborers bath turn to three years.

Why, said the last death. You people call upon me, if you do not me see, and when I come, then you fear me. I will assault you from hinfür ohnegfähr.

die from that day let the people if they suspect at least.

Heinrich Braun

attempt in prose fables and stories

from the first book

Munich, 1772

What Colour Paint Goes Best With Walnut?

How does a country got its name

Source: Wikipedia

For 1517 the Spaniards had imposed on Cuba so much that they were planning further conquests. Hernandez de Cordova, the great estates in Cuba, called his own sailing, with several ships westward. After a few days he came upon a beautiful country, which had previously not enter alien. A boat was exposed, Indians and soon came to the shore. When she asked how hot the country, they said, "Yu ca tan" - which meant in their language, "I do not understand you" As the Spaniards assumed that this was the native name of the country, it spread in the civilized world. When they later realized the error, it had been so accustomed to call the land of Yucatan, that the name remained to this day.

ASA (1926)

Women Starimages In Black Nylon Stockings

Fog over snow-covered meadows

Abstract: Because of the rain was a relative humidity of 100% at a temperature of about 6 ° C available. Over the snow-covered fields cooled the moist air, exceeding the 100%, ie the condensed moisture contained in small droplets, and it was the local fog.

a) A snow-covered meadow with fog. b) photo of a field without snow cover in the immediate vicinity - there is no visible smoke.

ago three days I noticed at lunch time to just above the meadows and fields which were still covered with snow lying fog while on the grass beside it was not a fog without snow. It was raining quite heavily and the temperature was 6 ° C.

One, two weeks before it snowed heavily and there was snow. The heat of the last days and the rain for two days, most of the snow is already melted. Only a few meadows and fields of snow still lies fairly consistently on other any more. Such large differences are interesting, because the meadows alternate with and without snow and shows no external differences such as more or less shade, altitude etc. . Let I suspect the difference comes from different high or thick grass under the snow about, which acts as an insulating layer. But for that (if it proceeds it) later, now back to the fog and snow.

Since it rained a long time at a constant temperature, relative humidity at 6 ° C has increased to 100%. Most of the meadows was no snow and it was formed from a balance between water and humidity in these 6 ° C. Just over the snow-covered fields, the air must be cooler, but because the snow may even have even more than 0 ° C. Since the very moist air moves from the vicinity of 6 ° C colder in these areas (it was absolutely no wind, it was more a diffusion, a very slow flow due to temperature differences), they cooled off from there and could not keep the 100% humidity, the higher temperature in the gaseous state. The humidity was too high for the colder zones and condensed into droplets that were visible in the form of fog.

The whole "spitting" has only held about one hour. I had to first get a camera and after an hour the fog had already been partially resolved. The temperature had probably changed something and it was a light air movement, because we saw that the fog in south moved and broke up. I could barely make a halfway decent shot of a slightly larger area, the other fog had already been resolved.

Back to my assumption, why does the snow kept on some fields considerably longer. If the earth is covered by a thick layer of grass, so this has several implications. When the first snow falls, the earth is sometimes still warm and the snow does not lie still. If a dense grass layer is present, this acts as insulation. It cools off quickly at the top through the falling snow and cold air, the snow is still, though the earth is under even warmer. It is formed on the dense grass layer a thick blanket of snow. But this is not the only effect that the heat can in certain circumstances, to "come back" below.

It was this winter in December, on average, long very cold. Then the ground freezes up a little way down, ie, the temperature in the soil below 0 ° C. But that's still not very deep. Half a meter below the surface of the ground is not frozen more often, including the temperature is above 0 ° C and it saved a lot of heat there.

Now, if the air temperature is a few days at about 0 ° C, as we actually below a dense high fog was the case, then melts the snow is not from above, but the heat from the deeper soil layers is due to the thermal conductivity of the soil from the bottom up. Only if the air would remain rather cold, the temperature gradient could be maintained in the depths of the earth into it. If this is not exactly the case, then the earth beneath the snow layer "of itself" getting warmer and the snow may melt from the bottom - but only if no good insulating layer in between. Thus, if a thick layer of grass is present, the well insulated, so the snow can be melted from below, barely, a little ground but already protected. Under certain weather conditions

, an insulating layer of grass lead to the earth therefore doubly a thicker blanket of snow. And over the snow-covered meadows may occur local fog.

Netopia Ter/gusb2-e Vista Driver

Warum wir als Europäer niemals in Europa arrive ....

Dr. Frank Tremmel

In the first week of November this year took place in Florence, in the heart of Tuscany, one of the birthplaces of the free and creative people, the 2nd International Symposium of Georgian culture instead. More than 60 scientists from Georgia, several European countries and the United States provided the individual aspects of Georgian art and cultural history dar. Continuous always been the question of Georgia's place in the East-West contradictions found. It was clear how much depends on the fate of the country of its cultural affiliation with Europe and how much work is to do more to demonstrate these connections. This is not only just a task of various subject areas. First visit a thinking that is capable of the idea in the reality shows us the European form of Georgia. The search for Georgia is a journey into the heart of the European reality. Although found in antiquity beginnings of a diverse topography that existed in mythic images a conception of consciousness, the life of the Mediterranean peoples of the East, have the proper "philosophical travels" ie "to get free travel" which (1), first in this respect be undertaken. The Italian-German philosopher Ernesto Grassi described the sea as a "sign of separation and the Association, the eternal and the risk of being abandoned "and" a living heart that beats to the horizon, behind the passenger "new, unexpected, moving spaces" (2) suspects. In Greek legend, is not this impressive expressed than in the voyage of the Argonauts. In the legends and myths about the Argonauts (3) and Medea reflects the early contacts between the cultures of the Aegean and the people on the coasts of the Black Sea. Even then comes in the description of this voyage what unites and divides between East and West expressed. In the encounter the "matrizial" (4) striking form of Medea with the Mycenaean warrior colonialists and Jason already pointed to the breadth of the influences to which the Georgian culture was constantly exposed. The culture of the Caucasian peoples altmediterrane BC was the latest since 3000th in brisk trade with Europe (5). There is some evidence that even before the historic civilizations in its east-west differentiation existed far back to a tracking unit of the Old European-Mediterranean culture. Thus, the Romanian religious scholar Mircea Eliade described in "From Genghis Khan to Zalmoxis (6), the Eastern European folk culture and its chthonic-cosmological religiosity, which was found in pre-Christian times and in the Caucasus region. In particular, for the period in which no philosophy could still form, is expressed in the "cultural mythology" (7) but already have a basic attitude, a certain relationship to the world, that is, from a world view. The previous investigation of myths that thinks too often still in national systems ignored the very early encountered exchanges. Globalization has always been a basic tendency in human history. However, in return, are, as well as customization in terms of training of local symbolic systems the rule. In this telluric rhythm emerged as the single European culture, but differentiated in the region. The systole and diastole of the transcendence of Personalization can beat heart of Europe. In our context, in addition to the aforementioned Medea myth and the Argonauts also made the Prometheus Amiranimythos (8), which represent the membership of Georgia to the European cultural space unequivocally demonstrated. Especially the subject of the chained hero is based in the traditions of many nations and one of the founding myths of European culture. Actually refer to the discussions about the "East Renaissance (9) and the so-called" analogue Romanesque "(10), so the obvious parallels in various spheres of life of the peoples of the far west and East extreme that the "European culture" very early as a common space of communication existed. The art historian Hans Sedlmayr therefore took the view that Europe is proving "a large unit, but also as a great sense of historical diversity graded overlay (11). This view was echoed by the doyen of Georgian History, Ivane Javakhishvili (1876-1940). Because of its famous together with the linguist Nikolai Marr conducted research, he came to similar conclusions. If we are discussing today on the membership of Georgia to Europe, so we assume in usually an ahistorical, ie static typology of the East-West opposition, as reflected in the period after the second World War has crystallized. No doubt had this conflict between freedom and despotism, which was different again in that time the West of Russia, deep historical roots. The Greek government states that jealously defended their independence, were the constant defensive struggle of the imperial ambitions of the Oriental empires. Who would deny that Georgia was involved in this fight. Nevertheless, Georgia is as an example of Rudyard Kipling's "Oh, East is East, and West is West, and never the twain shall meet", the beginning of "The Ballad of East and West" (1890), inappropriate. So there are already in the 12th Shota Rustawelis Century medieval Georgian national epic, the Georgians "The Man in the Panther Skin" diverse influences of Persian philosophy, myths and stories. Rustaveli himself had in the prologue to his work, the epic known as "The History of Persia, born again Georgian. As in the even earlier work, written "Wisramiani" which is the Persian poet Gurgami (1050 AD). Is to be assigned, but already from pre-Islamic, Parthian period, and probably by Sargis Tmogweli was translated into Georgian, Rustawelis work transcends national and religious point of view. In fact, thanks to Kipling's view rather the crisis of European power in the 19th State Century. Meanwhile, overstretch in the form of overseas empires was the much-unit and in constant contact with the East Europe, located not more visible. Europeanness means inward diversity, infinite differentiation and individualization, on the outside, it is characterized by continuous self-transcendence and always new cultural synthesis. A significant degree of self-assertion is to quote in this process. In this sense, the Georgian culture can be described as a strictly European. Regardless of their mythical roots and their interconnections have the beginnings of the old European state formation to Kartvelian the 12th and 7 Century BC to trace. With the establishment of Colchis in the 6th Century was the first state-organized civilization, which was organized not only on an ethnic basis (12). Country, language and religion so far indicate stages in a process of increasing spirituality, but also an increase in central exercise of power that leads to the establishment of the kingdom of Kartli under Parnawas until the declaration of Christianity as the state religion in 337 by King Mirian. Nevertheless, the Georgian culture consistent with its great local diversity and characterized the receiving of various pre-state legal forms and pre-Christian beliefs, manners and customs. Tolerance to the non-Christian religions was in the heyday of the Georgian state under David the Builder and Queen Tamar almost proverbial. The Georgian feudal system had in the 11th and 12 Century, a great similarity with the Western European feudal on. Ivane Javakhishvili had already been investigated and fallout in the Georgian justice system (13). The Georgian culture is not only polyphonic music. Polyphony is perhaps the most perfect expression of Europeanness, that is, the objectification of our pluralistic quest for transcendence.

Although in political terms from the ancient city-states of the Hanseatic cities to the north Italian city states Renaissance, a line of antizentralistischen, anti imperialist and democratic spirit leads and was already characterized the Western European feudal into plural structure and cooperative elements, it must still be with Hellenism and Christianity of the East seen as an inherent and enduring challenging moment of the West. Vyacheslav Ivanov, one of the few Russian Europeans has warned us in this regard before a hypostasis once fertile synthesis. For Ivanov, "is the antithesis of intellectual history and ancient Christianity," not "in the synthesis of modern European culture 'ended. Rather, he believes that "both as "Continue to have," living by forces they produce in mutual give and take more and more synthetic forms "(14), which are bringing the creative human expression. "Athens" and "Jerusalem" will remain for the purposes of the church father Tertullian and the Jewish-Russian religious philosopher Lev Shestov (15) never quite to unifying pole of this process. Also praised was the monastery and the Academy of Gelati, both as a second Jerusalem, as well as the "new Athens" was provided by David who built soon, the Academy of Ikalto to the side, where one of the Greek ideas in the form of Neo-Platonism far more skeptical faced. Also in Western Europe, a synthesis of Aristotelianism and Christianity in the form of Catholicism not go unchallenged permanent. Latest with the Reformation movement in the 15th and 16 Century a world view that faith and science was again in strong tension. However, be necessary to ask whether the fact of European Measure-polarity now not definitively distorted. The poles were also torn apart the extent that they are able to give the world any more shape. So is the relationship between Eastern and Western Europe, twenty years after the collapse of the Soviet empire, but rather by an amorphous secondary and intermingling of ever more abstract universalism one hand and a marked in the understanding of cultural traditionalism insulating characteristics on the other. Liberalism and progress of native faith enter into alliances, which allow no more real transcendence.

"A universe can only believe. And as long as he believes, the man is always 'home'. Only for the belief there is a `good 'circle-like infinity, the return of objects from their absolute otherness. The spirit has but away from people and things, and beyond itself. His character is the straight endless infinity. Its element is the future. He destroyed the world circuit and is doing us as the Christ of Marcion the blessed stranger at. "(16)

Both the mindless faith and a" liberalism of human nature "(17), which does not recognize that man" image is one other who supported him while limiting (18) bring out both the naturalism of our present understanding of reality. We are moving into East and West are increasingly indifferent in the non-existence. This "third state" as he called Merab Mamardaschwili according to a Tschaadajews thought was of him solely as the modus vivendi of Russia and later viewed the Soviet world. In accordance with the ancient thought meant by an amorphous state, ie chaos, violence. Mamardaschwili looked for Georgia, the task of this phantasmagorical state to come out and create a "normal", that "civil society" as he saw it realized in Western Europe. The central idea of this society is Christian. European culture is Christian insofar as they bring out people "realize their private actions, the eternal and divine" (19). Empiricism and transcendence remain in a constant tension that possible in the first free and responsible action. Mamardaschwilis called thinking in the years after 1989, countless enemies the plan. The replicas had two main thrusts. First, he was accused in his homeland that he should not adopted for a being, but because Georgia is undoubtedly a Christian and a European country (20). Second, the critical consciousness in the West could not see him that he was already there, you want one for a being. How could he hold the concrete West European bourgeoisie already for the realization of the citizen? (21) The objections can not be contradicted, but they missed the real issue Mamardaschwilis. Had not already Wascha-Pshavela said of the rest of reality and transcendence, of feeling and understanding of local culture and global society:

"Patriotism is more a matter of feeling than of reason, but reason has always been his admirers and admirers. Cosmopolitanism is only a matter of prudence, of human reason - he has the hearts of men imitate anything, he is a creation of, in order to eliminate the evil that hovers today over the earth "(22)

Neither the Georgian nationalists still. the utopian internationalists of the West at that time possessed a sensitivity to these realities. Ultimately, they lack physiognomic tact. In order to be recognized forms of Europe, we must ourselves neither too close nor too far. Mamardaschwilis critics might not understand that Europe is increasingly concrete place and Utopia, everyday people and the general human, empiricism, and transcendence at the same time. This is the true Christian of that culture, not the number of its faithful, the splendor of the Dome. A Christian culture says to pull the thorn in their flesh do not. When the American philosopher Paul Peachey came in 1980 in his search for a way of thinking about the human person in the former Soviet Union Nikoloz Chavchavadze, the then director of the Institute of Philosophy in Tbilisi, was this it follows along the way: "You know, Paul without transcendence is the man without a doubt a slave. "(23) Europe is the single culture, in which the transcendence has been made permanent. In this sense, Georgia is no more a Christian country like the Western humane socialism can ever be realized. Nevertheless, as paradoxical as it may sound, are both legitimate children of Christian Europe. Time and again we long for home, and we always leave in the "blessed stranger." If today of "return to Europe" is mentioned, then this can only be meant. Europe is a reality that always holds its own in the overrun. The English thinker Maria Zambrano has the decline of Europe in 1940 in our increasingly less sense of "face, form and shape" (24) and in our naturalistic Understanding of reality based view:

"European man has also his best times ever awarded in that he had clung solely to the facts, at the given and immediate. On the contrary, since Greece, he has turned to an idealism which culminated in the philosophy of German Romanticism of the 19th Century reached. And today, almost without transition, fits the average person who considers himself the voice of the era, her heart and lead actor, the evidence of the facts. As a slave, he lives with what happened with fearful deference, without the force, a apply least on violence for its liberation. The genius of Europe seemed, especially in the ability to take distance from reality to exist. "(25)

This exciting idea and understanding of reality determines all areas of life. The European life forms are located between sensuality and morality, but also between the finite and the infinite, between tradition and utopia. It is the third are the Self, the constant crossing of the topical familiarity, ie, our projective reason, which ultimately produces the world society. But as long as man is a finite, ie spatiotemporally organized system, it requires the culture, ie a concrete, vivid life. This is also the anthropology Wascha-Pschawelas (26), which is found already in the legal life of the Caucasian tribes. In this sense, Aluda Ketelauri (27) is undoubtedly a representative of the European spirit. A return to Europe in the East and West can only mean that strangers in our own in the tourism and recognize themselves encourage each other to self-transcendence, to travel without arriving. to get free travel:




1 Grassi, Ernesto. A confrontation with South America, C. Bertelsmann, München / Gütersloh / Vienna 1974th 2
same:. Ibid., p. 213
3 See Apollonius of Rhodes: The rides the Argonauts, edited, translated and annotated by Paul Drager, Philipp Reclam jun., Stuttgart 2002nd
4 The term is used here to mean the Basque philosopher Andrés needed Ortiz-Ose, between the thought forms of ur-Mediterranean matriachal-naturalistic, a patriarchal-rationalist Indo-European or Semitic, and also distinguishes a fratriachal-personalist Christian culture; Cf his petition: Razón y sentido. Essays on the hermeneutics of symbolic culture, filos, Erlangen 2006th
5 See Avalishvili, Gia: The relationship between the Caucasus and European cultures in the 3rd Millennium BC, in: Georgics. Magazine for culture, language and history of Georgia and Caucasus, 13/14, born 1990/91, Konstanz 1991, p. 80-82.
6 Eliade, Mircea: From Genghis Khan to Zalmoxis. Religion and popular culture in Southeast Europe, 1 Edition, Insel Verlag, Frankfurt am Main 1990th
7 Ortiz-Ose, Andrés: ibid, p. 143ff.
8 Mikheil Tschikowani dates the first written records of the mythical substance to the 6th-7. Century BC; Charachidzé Georges, a student of George Dumézil and Claude Lévi-Strauss is based on a kind of Caucasian founding myth, which has then each specified nationally.
9 Nuzubidse, Schalva: Rustaveli and the renaissance of the East, 1947 (Russian).
10 Sedlmayr, Hans: Eastern Romanesque. The problem of anticipation in the architecture of Transcaucasia, in: Sedl Mayr, Hans / Messerer, Wilhelm (ed.): Festschrift Karl Oettinger 60th Birthday on 4 March 1966 devoted to Universitätsbund Erlangen-Nürnberg eV, Erlangen 1967, p. 53-70. 11 The
: ibid, p. 12
Lordkipandize, Otar: When did the history of Georgian culture, in: Georgics. Magazine for culture, language and history of Georgia and Caucasus, 16, born in 1993, Konstanz 1991, p. 5-15.
13 Javakhishvili, Ivane: History of the Georgian law, Volume I, Kutaisi 1919 (Georgian).
14 See: Ivanov, Wjateschlaw, using the "Docta Piety." At Alexandro Pellegrini [1934], trans. The old truth. Essays, Suhrkamp, Berlin and Frankfurt am Main, nd, p. 164; Ivanov, Vyacheslav / Gerschenson, Mikhail: Exchange of letters between two rooms angles [1921], gate Verlag, Dornach 2008th
Shestov 15, Leo: Atiny i Ierusalim, Russ. 1938, Translator Hans Ruoff, Schmidt-Dengler, Graz 1938: Athens and Jerusalem. Attempt at a religious philosophy, new edition with epilogue and an essay by Raimundo Pannikkar, Matthes & Seitz, Munich 1994. Helmuth Plessner
16: The Stages of the Organic and Man, trans. Collected Works, Volume IV, 1 Edition, Suhrkamp, Frankfurt am Main 1981, p. 424f.
17 Zambrano, María: The decline Europe, Verlag Turia + Kant, Vienna 2004, p. 26 18 This
. Ibid., p. 27
Mamardaschwili 19, Merab: The third state. Russia and the End of Communism, meaning and form, 61 Years, 5 Booklet, Aufbau Verlag, Berlin 2009, p. 596th
20 Ryklin, Mikhail: consciousness as an area of freedom, meaning and form, 61 Years, 5 Booklet, Aufbau Verlag, Berlin 2009, p. 585-590, here: p. 588 21
same:. Ibid., p. 590
22 Wascha-Pshavela: cosmopolitanism and patriotism, in this issue, p. 23
McLean, George: Freedom, Cultural Traditions and Progress. Philosophy in Civil Society and Nation Building: Tashkent Lectures, 1999, Cultural Heritage and Contemporary Change Series, Culture and Values, Volume 22, Council for Research in Values and Philosophy, Washington, DC 2000, p. 136
24 Zambrano, María: The decline of Europe, op cit, p. 22 25 This
: ibid, p. 23f.
26 Vasa-Pšavela: guest and host, trans. Narrative poems, text and translation of H.-C. Günther, with a biographical sketch of the poet by Nino Sakvarelidze and an appendix to Ak'ak'i C'ereteli Alexander Gamkrelidze, King & Neumann, Würzburg 2008, p. 93ff. 27
same: Aluda Ketelauri, trans. Narrative poems, supra, p. 41ff.


cartoon: Gia Lapauri

Is Your Cherry Supposed To Pop

იან შტორმერის პირველი ესკიზი. ქუთაისის მუზეუმი. ფასადის დამუშავების გარეშე.


“ქუთაისი ქა-ლა-ქი-ა, ინდუსტიის მშენებელი...”……
რისთვის გვჭირდება ქართული მოდერნის მუზეუმი.


მარიკა ლაფაური-ბურკი


ქუთაისს ქართული ურბანული განვითარების ისტორიაში განსაკუთრებული ადგილი უჭირავს. “მეცხრამეტე საუკუნის ქუთაისი ეს არის ისტორიის უცნაური ნასკვი, ამ მშვენიერი ადგილის მოულოდნელი დაბრუნება ხმელთაშუაზღვისპირეთში,” –აღნიშნავს აკა მორჩილაძე, რითაც ის საქართველოს ისტორიაში, ევროპული განვითარებისათვის ქუთაისის როლის განსაკუთრებულობას უსმევს ხაზს.
“ქართული ნაციონალური კულტურის განვითარების ისტორიაში ქუთაისის როლი, (...) როგორც ქვეყნის იდეური და სულიერი ცხოვრების ცენტრისა, განსაკუთრებითული შესწავლის ღირსია.” წერს პავლე ხუჭუა. 1950) მუსიკისმცოდნე პავლე ხუჭუას ეს სიტყვები მუსიკის ისტორიის მნიშვნელოვანმა ფურცლებმა ათქმევინა, მაგრამ რომელ დარგსაც არ უნდა გადავხედოთ, მხატვრობა, თეატრი, ლიტარატურა, მეცნიერება, ინდუსტრია, ხელოსნობა, თუ სხვ. ქუთაისი არის ამ პერიოდის საქართველოს კულტურული დედაქალაქი და სულიერი საზრდოს მიმწოდებელი. 1918 წელს საქართველოს დამოუკიდებლობის გამოცხადების შემდეგ, ქუთაისში ჩამოყალიბებულმა სულიერებამ „დედაქალაქში გასწია“, რომ აქედან მთელს საქართველოში დაემკვიდრებინა თავი. მათ კიდევაც შეიტანეს მთელიანი საქართველოს მასშტაბით უდიდესი წვლილი, მაგრამ გასაბჭოების შემდეგ განვითარებულმა ისტორიულმა მოვლენებმა ის საოცარი საზოგადოებრივი ერთიანობა დაშალა და მიმოფანტა.
სტატიის ფარგლებში სახელების ჩამოთვლასაც კი ვერ აუვალთ იმ მოღვაწეებისა, რომლებმაც საუკუნეების მიჯნაზე… საქართველო კიდევ ერთხელ თავის შრომითა და ენთუზიაზმით გადაარჩინა. დღევანდელ ჩვენს არსებობას, მხოლოდ ამ პერიოდის მოკლე გამობრწყინებას უნდა ვუმადლოდეთ.
ამ პერიოდში შეიქმნა გარემო, სადაც შესაძლებელია - ერთი გენიალური ქუთაისელის დიმიტრი უზნაძის ენით რომ ვთქვათ “..პატარა საქმეების ისეთივე სერიოზულობით კეთება, როგორც დიდი საქმეებისა...” (დ.უზნაძე, “სინათლის” სასწავლებლის ანგარიში. 1916)
გავიხსენოთ თუნდაც ქუთაისის სამოქალაქო საქველმოქმედო აქტივობებიდან ერთერთი, -“გვირილობის დღის” შესახებ, რომლის აღდგენის მცდელობები დღესაც არის, ისევე როგორც ეს 60-იან წლებშიც სცადეს. ეს მაგალითიც ხდის თვალსაჩინოდ, - როდესაც ხდება ხელოვნურად შინაარსის ჩანაცვლება (60-იან წლებში საბჭოთა კონცეფციით, და გასულ წელს კი რეტრო-ივენტის სახით) ის დიდად ვერაფრის შემატებს საზოგადოებას. მსგავსი ზერელე შეთავაზებებით საზოგადოებას მხოლოდ დეკორატიულ კულისების სტატისტებად ვიყენებთ, ხოლო ამ უკანასკნელს კი რელიგიით სიმშვიდის მოპოვების გარდა არჩევანიც არ რჩება.
ან გავიხსენოთ ქუთაისში სააღდგომო პასკის ცხობის ტრადიცია, რომელზედაც ვერა გვანცელაძე- ჯიქიას მოგონებებშია მოთხრობილი (“მოგონებანი გარდასულ დღეთა” 1995). ქუთაისის დიასახლისებს მიჰქონდათ პროდუქტები საცხობში და იქ ერთად ცხვებოდა პასკა, რიგის მიხედვით.) მსგავსი ტრადიციები გერმანიაში (სოფლის მცირე საწარმოები, საცხობი, წვენების, ხელოსნობის თუ სხვ.) მაგალითად შესანიშნავად არის ორგანიზირებული, რაც საქართველოს პირობებში მიმზიდველი უნდა იყოს. მსგავსი თვითორგანიზირებული საწარმოები, რომელსაც ხელისუფლება ხელს უწყობს მნიშვნელოვანია არა მხოლოდ ეკოლოგიური, ეკონომიკური თვალსაზრისით, არამედ ზრდის სოციალურ და სამოქალაქო თვითშეგნებას. ამ მოდელზე ჩვენ ერთ პილოტ-პროექტი ვწერდით და საამისოდ კახეთის ერთერთ სოფელში საზოგადოება დავაარსეთ, მაგრამ მაშინდელ ეტაპზე მან ადგილობრივების ენთუზიაზმის მიუხედავად ყურადღება ვერ დაიმსახურა.
Mმე-20 საუკუნის დასაწყისში საქართველოში უამრავი მსგავსი ინიციატივა არსებობდა, რაშიც ქუთაისის როლი კვლავ გამორჩეულია. ჩვენი აზრით ქუთაისში სწორედ ამიტომ მოიყარა თავი, კვლავ აკა მორჩილაძის ენით, რომ ვთქვათ, “გამოინასკვა” კულტურულ, საგანმანათლებლო, ეკონომიური განვითარების ეს მნიშვნელოვანი თანხვედრები, რადგან ამ დროს სხვადასხვა დარგში ერთდროულად მოღვაწეობდნენ ენთუზიასტი ადამიანები, რომლებიც თავისი საქმიანობით ერთ მთლიან კონცეფციას ემსახურებოდნენ. “მეცხრამეტე საუკუნის მეორე ნახევარშიც თუკი რაიმეს შეეძლო კვდომის ინერციის შეჩერება და არსებობის ნების გაღვიძება, ეს იყო სწორედ, ერთი შეხედვით, თითქოს და ბანალური რამ: მართლად და პატიოსნად აზროვნებისა და თვითირონიის უნარი“. (ზაზა ფირალიშვილი. „ილია: ისტორიული კონტექტსი და პიროვნება“) - და ასეთი ადამიანები თითქოს რომელიღაც კეთილი ჯადოქრის მეშვეობით ერთდროულად ერთ ტერიტორიაზე იყრიან თავს. მხოლოდ ასეთი ინტენსიურობით, ადამიანური რესურსის კონცენტრირებით იქნა შესაძლებელი კიდევ ერთხელ დაღუპვის პირას მისული საქართველოსთვის იმ სულის შთაბერვა, რამაც დღემდე მოგვატანინა.
ალბათ შემთხვევითი არაა, რომ ეს ქუთაისში ხდება. რაც არ უნდა გვესიმპათიურებოდეს ასეთი „კეთილი ჯადოქრის“ გამოჩენის შესაძლებლობა, დარწმუნებული ვართ, რომ ისტორიკოსები ინტერდისციპლინალური კვლევით მეცნიერულადაც დაასაბუთებდნენ ამ მოსაზრებას.
ჩვენი სტატიის ძირითადი სათქმელი ქუთაისის მუზეუმია. სანამ თხრობას გავაგრძელებთ, მუსიკის ენაზე, „ნახევკადენციის“ სახით რომ ვთქვათ, ვიტყოდი, რომ ასეთი „კეთილი ჯადოქარი“, რომელმაც იცის სად რა გააცოცხლოს ქუთაისი მუზეუმი შეიძლება იყოს, რომელსაც ჩვენ თვითონვე შევქმნიდით.
დღევნდელი საქართველოს პოლიტიკური ბატალიების ფონზე, ვერ ხერხდება სწორედ ასეთი ინტელექტუალური რესურსების კონტრეტაცია, როგორსაც საუკუნეების მიჯნაზე საქართველოში, კერძოდ ქუთაისში ჰქონდა ადგილი. საზოგადოების აქტივობის პოტენციალის გაფლანგვა დიდი პასუხისმგებლობაა და სამწუხაროა, რომ დღევანდელ საქართველოში მყოფი და ასევე უკვე მთელ მსოფლიოში გაბნეული ქართველი სპეციალისტების ადამიანური რესურსისათვის ვერ მოიძებნა ის შემკვრელი „ნასკვი“, რომელზედაც სტატიის დასაწყისში აკა მორჩილაძის ციტატაშია მოყვანილი.
„...პატარა საქმეები ჩვენს გულს არ ანათებენ და უამისოდ კი ჩვენი ნება არ იბრძვის. დიდი საქმეები კი აგვაფეთქებენ, მაგრამ გული მანამდე ცივდება, სანამ საქმე სრულქმის დონეს მიაღწევდეს, და გულთან ერთად ნებაც დუნდება და დაწყებული საქმე ანაზდად წყდება... ამიტომ არის, რომ ჩვენი არსებობის ნიადაგს ჩვენვე ვანიავებთ და ბედნიერი მეტოქესტან ბრძოლაში მუდამ ვმარცხდებით (...) უინიციატივობაა, რომ ჩვენი ცხოვრება ერთხელ აჩემებული დახავსებული კალაპოტიდან ვერ დაუძრავს და მამა-პაპური გზით მიმართულებისათვის კალაპოტი ვერ შეუცვლია. ახალი საქმე მუდამ ეჭვებსა და შიშს აღგვიძრავს, მუდამ უიმედონი და უილაჯონი გამოვიყურებით. ახალი საქმით გატაცება ახალგაზრდულ გატაცებად მიგვაჩნია და მას მუდამ ირონიული უნდობლობით შევცქერით. ეჭვი არ არის, რომ ეს ერთადერთი თუ არა, ერთერთი ძლიერი მიზეზთაგანი მაინც არის მისი, რომ ჩვენი ჩვენი სინამდვილის უდიდეს და უმნიშვნელოვანეს მომენტშიც კი გულხელდაკრეფილი ვრჩებით, არ ვიცით რა ვქნათ... ეჭვი არ არის უინიციატივობა და გამბედაობის უქონლობა ქართველი ხალხის ჩამოქვეითების და გადაგვარების უმნიშვნელოვანეს ფაქტორად უნდა ჩაითვალოს“ (დიმიტრი უზნაძე „სინათლის“ სასწავლებლის ანგარიში. 1916) – წერს დიმიტრი უზნაძე.
ასეთი და მსგავსი შინაარსის საქართველოს საზოგადოების დახასიათებები და აღწერილობები გვხვდება როგორც ქართველი, ასევე უცხოელი ავტორიების სხვადასხვა პერიოდის ტექსტებში. თუ ეს ქართული საზოგადოების დამახასიათებელი ნიშანი ყოფილა, მაშ რა არის ის ფენომენი, რამაც საუკუნეების მანძილზე ასეთი მაღალი კულტურა შექმნა საქართველოში? ამის საპასუხოდ ფრთიან გამოთქმად გავრცელებული „ნიჭიერები, მაგრამ ზარმაცები“ ნამდვილად არ გამოგვადგება. იქნებ ის თავისუფალი გარემო, სადაც ყველა ეროვნებისა თუ რელიგიის მიმდევარი საქართველოში შეიგრძნობდა? როგორ უნდა ვაქციოთ ასეთი თავისუფალი გარემო იმდენად შემოქმედებითად, რომ მსგავსი დახასიათების მიუხედავად, ერი და საზოგადოება სიცოცხლისუნარიანი იყოს? როგორ უნდა მოხდეს პოლიტიკურ-საზოგადოებრივი ფორმირება თანამედროვე სამყაროში, სადაც საქართველო მაშინდელი მსგავსი მასშტაბების ავანგარდული იმპულსებით, თანამედროვე მსოფლიოს თავის სათქმელს ეტყვის? ერთერთი პასუხი ალბათ თავად საუკუნეების მიჯნაზე შექმნილი პერიოდის ღრმად გააზრებაშია. უცნაურია, რომ საქართველოს ფართო საზოგადოებას ეს პერიოდი, ქართული მოდერნი, (ასევე მაშინდელი პოლიტიკური მდგომარეობა) ბევრად ნაკლებად აქვს ცნობიერებაში აღბეჭდილი, ვიდრე მისი შორეული წარსული. ვსაუბრობთ მოდერნულობაზე და მას კრიტიკულად წინ შუა საუკუნეებს ვუყენებთ, რითაც თავად სურვილს და დისკუსიას მოდერნიზებისათვის მცდარ კალაპოტში ვაყენებთ.

ბოლო ხანებში უფრო და უფრო ხშირად გაისმის დისკუსიები ქართული იდენტობის შესახებ. უახლესი ისტორიის კატაკლიზმებმა (ვგულისხმობ ასევე 2008 წლის აგვისტოს რუსეთ-საქართველოს ომს, სხვადასხვა მოვლენებთან ერთად) კიდევ ერთხელ მოგვისროლა ისტორიის მსვლელობის იმ გაურკვევლობაში, საიდანაც თავის დახსნა მხოლოდ ერთობლივი ძალისხმევით, თითოეული მოქალაქის ნებისყოფის შედეგი უნდა იყოს. რა უნდა იყოს მოქალაქეთა ასეთი აქტიურობის მოტივაცია? ამ კითხვაზე პასუხი ნამდვილად არსებობს, რომელსაც მხოლოდ თავსმოხვეული რეფორმებით ვერ ვუპასუხებთ. პასუხის ცუდად გაცემის უფელბა კი ჩვენ არ გვაქვს. საამისო ფუფუნება საქართველოს არ გააჩნია. დღევანდელ გარდამავალ პერიოდში, სადაც მთლიანად მსოფლიოს ისტორიაა ბურუსით მოცული, ჩვენ ყოველი იმპულსი თუნდაც რისკიანი ჯანსაღ…ნიადაგზე უნდა იდგეს სწორედ ისე, როგორც ეს იმ სავალალო დროს, საუკუნეების მიჯნაზე, ქუთაისიდან გავრცელდა მთელ საქართველოში.
ქუთაისის მუზეუმი უნდა იყოს გამორჩეული ქართულ სამუზეუმო ლანდშაფტში. მას ერთერთი უმდიდრესი კოლექცია გააჩნია, რომლითაც ნებისმიერი ევროპული მეტროპოლია იამაყებდა. მუზეუმის ექსპონატები ისტორიულ ჭრილშიც შთამბეჭდავია, - აქ პალეოლითიდან უახლეს ისტორიამდე არის მასალა თავმოყრილი. ამ სტატიაში გვინდა მკითხველს რამოდენიმე მოსაზრება გავუზიაროთ.
ჩვენი აზრით ქუთაისის მუზეუმის მთავარი შინაარსობრივი პროფილი უნდა იყოს საუკუნეების მიჯნა, ურბანიზაციის განვითარება საქართველოში, ქართული მოდერნი, ინდურსტრიის განვითარება საბჭოთა დროის ჩათვლით, რაც არანაკლებ საინტერესოა როგორც სამუზეუმო მასალა (სხვათაშორის როდესაც ტურიზმზე ვსაუბრობთ, უახლესი ისტორიის ექსპოზიცია ვეროპელებისათვის დიდ ინტერესს წარმოადგენს) და საბჭოთა პერიოდის გააზრებას შეუწყობდა ხელს. საამისოდ ქუთაისი ისევ და ისევ გამორჩეულ შინაარსობრივ მასალას გვთავაზობს.
ამ თემების სათანადოთ გაშლა, გონივრული და გემოვნებიანი ექსოპოზიციები კიდევ უფრო შთამბეჭდავი იქნება, როდესაც, ამ მუზეუმის მრავალმხრივი უნიკალური კოლექციებიდან, დაწყებული პალეონტოლოგიით, ცივილიზაციის და კულტურის განვითარების უწყვეტობას საქართველოს ტერიტორიაზე თანამედროვე ეპოქამდე ბუნებრივად წარმოვადგენდით. უწყვეტი კულტურული განვითარების ხაზი, ქუთაისის რეგიონალური მახასიათებლების წარმოჩენა, (რამაც ის უნდა განასხვავოს საქართველოს სხვა მუზეუმებიდან) მასშტაბური მუდმივი ექსპოზიციით საუკუნეების მიჯნის საქართველოსი, შემდგომ, საბჭოთა ინდუსტრიული და ქალაქური ცხოვრების პერიოდი, 60-70-იანი წლების საინტერესო, ასევე საყოფაცხოვრებო მასალის ჩვენება, ჩვენი აზრით ქუთაისის მუზეუმს სრულიად განსაკუთრებულ ხასიათს მიანიჭებს.
ისეთი სამუზეუმო პორტრეტების შექმნით, როგორიც მაგალითად არის დიმიტრი ყიფიანი, წარმოჩინდება არა მხოლოდ მისი, როგორც მოღვაწე, არამედ რუსეთის იმპერიის სახეც საქართველოში. ამგვარ მასალებს, დარწმუნებული ვართ, გონივრულად შერჩეული ექსპოზიციით, რუსული ოკუპაციის ასახვა შთამბეჭდავად შეუძლია. ან, მიტროფანე ლაღიძე და ინდუსტრიის განვითარების სხვა შესანიშნავი მოღვაწეები (პეტრე კოკოჩაშვილი, სტეფანე თუმანიშვილი, ფირალიშვილის, მეფისაშვილის თამბაქოს წარმოება თუ მრავალი სხვ. რომელთა ჩამოთვლასაც კი სტატიის ფორმატი ვერ დაიტევს.), ხელოსნობის განვითარება, ქართული მუსიკის უმნიშვნელოვანესი ეტაპები, კათოლიკების ისტორია, ქუთაისელი ებრაელების ადგილი ქალაქის ცხოვრებაში და მრავალი სხვა საინტერესო თემები. ამ ცალკეული თემების დამუშავებაში, მათ საექპოზიციოდ მომზადებისთვის საინტერესო პარტნიორების მოძებნა სრულიად რეალურად მიგვაჩნია, რაზედაც ქუთაისის მუზეუმის პროექტის ავტორ იან შტორმერთან (იხ. ქვემოთ) და ქართველ პარტნიორებთან ერთად არაერთხელ გვისაუბრია.
თავისი ასეთი პროფილით, კიდევაც მეტი, - დროებითი საგამოფენო დარბაზის შინაარსობრივი კონცეფციაც ეს უნდა იყოს, სადაც გამოიფინება და დამუშავდება თანამედროვე ხელოვნების სხვადასხვა კონცეფციები და ნიმუშები.
ასევე განსაკუთრებული ადგილი უნდა დაეთმოს უნიკალურ ფოტო კოლექციას, რაც ქუთაისის მუზეუმში არის დაცული. (კოლექციების მდფგომარეობაზე ჩვენ ამ წერილში ვერ ვისაუბრებთ).
ჩვენი ამოცანა უნდა იყოს, მუზეუმის კონცეფციის სახით, ქუთაისს ის ავანგარდული სული დავუბრუნოთ, რომელიც მასში უთუოდ დღემდე არსებობს. ამის ნიშნად და გამოვლინებად შეგვიძლია ქუთაისის ალტერნატიული როკის სცენის არსებობა ჩავთვალოთ, რომელიც
თბილისისა და დანარჩენი საქართველოსაგან განსხვავებით ერთაერთი ღირებულია ამ სფეროში.
საქართველოს ხელისუფლებამ სწორი მიმართულებით იწყო სვლა, როდესაც მან საქართველოს სხვადასხვა ქალაქებში ინსტიტუციების გადანაწილება გადაწყვიტა. ქუთაისს განსაკუთრებილი როლი მიენიჭა და მისი აღმშენებლობაც ჩქარი ტემპით მიმდინარეობს. საზოგადოების ნაწილი (რომელსაც მე საკუთარ თავსაც მივაკუთვნებ) შეშფოთებით უცქერის აღმშენებლობის იმ კონცეფციას, რომელიც ქალაქის არქიტექტურულ ნაწილს შეეხება, განსაკუთრებით მის მთავარი მოედნს, რომელიც ქუთაისის ცხოვრების ცოცხალ სურათს წარმოადგეს.
ნუთუ ქუთაისს მთელი თავისი ისტორიული მნიშვნელობით და უნიკალური ავანგარდული სულით ის დაუმსახურებია, რომ მისი იმპოზანტურობა ვენის თუ რომელიღაც ევროპული თეატრის შენობის ასლით შეამკონ? უაღრესად მტკივნეულია, რომ ეს პროექტები საქართველოში კარგი რეპუტაციის მქონე არქიტექტორების ნამუშევრია. ამ შემთხვევაში, სიტყვა “ნამუშევარი” უხერხულიც არის ოცხელის და გამრეკელის ქალაქში. ქუთაისი ცოდოა საიმისოდ, რომ ის რომელიმე, თუნდაც ძალიან ცნობილი და ლამაზი ევროპული ქალაქის განმეორებად იქცეს. არქიტექტურა არის პირველ რიგში ეპოქის განმსაზღველი ხელოვნება, რომელიც ხშირად წინ უსწრებს თავისი გამომსახველობით და შინაარსით მომავალ შემოქმედებას.
„ჩვენ გვჯერა, რომ ჩვენი სასიცოცხლო ხარისხისათვის მნიშვნელოვანი წვლილი ჩვენს აშენებულ გარემოს მიუძღვის. ჩვენ არ ვცნობთ არანაირ გამოსახვის კანონებს, არანაირი მასალის წინაწარ უპირატესობებს. ჩვენი არქიტექტურა აღმოცენდება კონტექსტიდან და შინაარსიდან, რომელიც იმ ადგილას მყოფი ადამიანების და ადგილისთვისაა. ამდენად არც ერთი შენობა არ მეორდება.“ – წერს ცნობილი არქიტექტორი იან შტორმერი, ვისზედაც ამ სტატიაში გვინდა მოგითხროთ. შტორმერის ეს არქიტექტურული ფილოსოფია მრავალ სპეციალურ გამოცემებშია ციტირებული.
არქიტექტურა საზოგადოების კულტურული იდენტობის განუყოფელი ნაწილია. ზოგიერთ ქვეყანაში არქიტექტურა სახელმწიფოს პრიორიტეტულ მიზნად არის დასახული, როგორც ეს მაგალითად 1977 წლიდან საფრანგეთშია და 1998 წლიდან ფინეთის სახელმწიფო დოკუმენტებშია ასახული.
არქიტექტურა მის ესთეტურ თუ გამოყენებით მნიშვნელობასთან ერთად, ყოველთვის პოლიტიკური ძალაუფლების ან მისი სამომავლო კურსის ამსახველი იყო. თანამედროვე პოლიტიკურ და ხელოვნების მეცნიერებებში დღეს ცალკე საგანი,- პოლიტიკური არქიტექტურა - უკვე არსებობს. ჩვენთვის გაუგებარია საქართველოს პოლიტიკური კონცეფცია, რომელიც ერთდროულად ისეთ შესანიშნავ ავანგარდულ და საუკუნის ძეგლს აღმართავს, როგორიცაა თამარ კვესიტაძის ინსტალაცია-ქანდაკება ბათუმში, და ამავ დროულად ისეთ არქიტექტურას უდებს სათავეს, რასაც ქუთაისში, ამ ქართული მოდერნის და ავანგარდის აკვანში., რბილად რომ ვთქვათ დამაბნეველია. ბათუმი თავისი გეოგრაფიული მდებარეობით, ისტორიული ქალაქის განლაგებით, იმ სივრცით, რომელიც მას გააჩნია ბევრად “ადვილად აიტანს” კონცეპტუალურ მრავალფეროვნებას, ვიდრე ეს ქუთაისსი შეიძლება იყოს. თუ ჩვენ თავად არ გვძალუძს ქუთაისის კულტურული სულიერების რეფლექტირება, მაშინ რა შინაარსი უნდა ჰქონდეს ქალაქის აღმშენებლობას?
ქუთაისის მუზეუმის არსებული შენობის რეკონსტრუქციასა და ახალი შენობის მშენებლობისათვის 2007-2008 წლის დასაწყისში დაიწყო საუბრები. არქიტექტორად მოწვეული იქნა მსოფლიოს ისეთი ვარკვლავი, როგორიც იან შტორმერია. იან შტორმერის რეგალიების და ჯილდოების გრძელ სიას ამ სტატიაში სამწუხაროდ ვერ ჩამოვთვლით. მისი კომპანიის მუშაობა ინტერნაციონალურ პრესაში შეფასებული იყო, როგორც ვიზიონერული ხედვა მომავლის არქიტექტურისადმი დევიზით: „არაა სტილი, არაა სილამაზე“.
იან შტორმერის ერთერთი პროფილია მუზეუმების დაპროექტება. ასეთი რანგის არქიტექტორის მოწვევა ნოკოლოზ ვაჩეიშვილის დამსახურებაა, რაც თავისთავად მისასალმებელია. ჩვენი აზრით, იან შტორმერის მოწვევა ამ პროექტისათვის არა მარტო, მისი როგორც სპეციელისტის მაღალი კვალიფიკაციის გამო არის მნიშვნელოვანი, არამედ ის თანმხლები მოვლენები, რაც მის სახელთან არის დაკავშირებული.: შტორმერი გერმანიაში ერთერთი გავლენიანი და მნიშვნელოვანი ფიგურაა. ის ინტერნაციონალური მასშტაბით მიწვეულია სხვადასხვა ფორუმებზე და ლექციებზე. პროექტის მსვლელობის დროს, გერმანიაში, მისი ინიციატივით მოხდა კონცენტრაცია სხვადასხვა დიდი ინსტიტუციებისა და რამდენიმე მნიშვნელოვანი შეხვედრა, - გერმანიის მუზეუმებთან, მეცენებთან, კულტურის სენატორთან გაიმართა, რომელიც ეხებოდა მუზეუმის პროექტის პარალელურად, ქუთაისის მასალებით ქართული მოდერნის მასშტაბური გამოფენის მომზადებას, საქართველოს მეგობართა ჯგუფის დაარსებას და სხვ. პროექტის მსვლელობას აგვისტოს ომმაც “მოუსწრო” და აქ კიდევ უფრო თვალსაჩინო გახდა გერმანიაში ასეთი პიროვნების ჩართულობის მნიშვნელობა პროექტში, - ამ პერიოდიდან დღემდეც კი, მისი არც ერთი საჯარო გამოსვლა არ ჩატარებულა ისე, რომ მას ქართულ-რუსული ომის შესახებ არ ესაუბროს. იმ ინფორმაციულ ომში, რომელიც საქართველოს წინააღმდეგ ტარდებოდა და ეს ტენდენცია დღემდე გრძელდება, იან შტორმერის სახით საქართველომ შეიძინა დიდი მეგობარი და ერთდგვარი “კულტურის ელჩი” დასავლეთში. გადაჭარბების გარეშე გვინდა ავღნიშნოთ, რომ ეს ასპექტი პროექტთან ერთად, საქართველოსთვის ძვირფასი და დასაფასებელი უნდა იყოს. ეს არის ის, რაც ვერანაირი ჰორორარით ვერ ანაზღაურდება. ხაზგასმით გვინდა ავღნიშნოთ ამ პოტენციალის მნიშვნელობა, განსაკუთრებით, როცა ფონად არსებული გერმანიის სპეციფიური საერთაშორისო ინტერესებია, რაც საქართველოსთვის ინტერესების იდენტური არ არის. ჰამბურგი გერმანიის მედიისათვის მნიშვნელოვანი ქალაქია. აქ ასევე აქტიურად მოღვაწეობს, საქართველოში უკვე ყველასათვის ცნობილი პროფ. ლუხტენჰანდტი, (ტალიავინის კომისიის წევრი, რომელიც უკვე ბევრი წლებია საქართველოს კონფლიქტური რეგიონების თემებზე “მუშაობს”. ამაზე იხ. ჩვენი წერილები)
იან შტორმერის შეთავაზებებში მონაწილეობას ღებულობდა ასევე ევროპის ერთერთი ყველაზე დიდი ეთნოგრაფიული მუზეუმი, რომელიც ჩვენთვის დიდი ხანია ცნობილია კავკასიის თემების საკუთარი ინტერპრეტაციებით. (მაგ. აფხაზეთის დამოუკიდებლობის მოთხოვნები. იხ. ჩვენი წერილები. )
შეგვიძლია გადაუჭარბებლად ვთქვათ, რომ იან შტორმერის პროექტში მონაწილეობა გერმანია-საქართველოს ურთიერთობებისთვის - მნიშვნელოვანია. ”მუზეუმის შენობა, ჩვენი შეხედულებით, ისეთი არქიტექტურა უნდა იყოს, რომელიც მის შინაარსს უნდა ემსახურებოდეს და არა ფორმალისტური ან საკუთარი თავის ჩვენებით იყოს მანიფესტირებული.ქუთაისი კარგად შემორჩენილი თავისი მთლიანი სტრუქტურით, წამოადგენს განსაკუთრებულობას, რომელის ხარისხი დაცული უნდა იყოს. ქალაქის გენერალური გეგმა აწესრიგებს შენობების სიმაღლეს, მასალას, ძეგლების დაცვას და ა.შ. განსაკუთრებით განსაზღვრავს მომავალ ახალ მშენებლობებს...“ აღნიშნავს იან შტორმერი თავისGგანმარტებებში მეორე ესკიზისათვის, რომელიც 2008 წლის 3 აპრილს კულტურის სამინისტროში იქნა წარმოდგენილი.

ყველას კარგად მოგვეხსენება, ისტორიული და არქეოლოგიური მასალა საქართველოს ნებისმიერ კუთხეში უხვად არის მოპოვებული და რაიონულ მუზეუმებში მოთავსებული. საქართველოს სხვადასხვა კუთხეების მუზეუმები თავისი კოლექციებით ხშირად ტოლს არ უდებენ ევროპის მოზრდილი ქალაქების კოლექციებს. აქედან გამომდინარე მუზეუმებმა ერთმანეთს კონკურენცია არ უნდა გაუწიონ, თუ ჩვენ გრძელვადიანი ხედვით, ტურიზმის, განათლების და სხვ. ასპქტებით ვიხელმძღვანელებთ. ფოთის, ბათუმის შესანიშნავი კოლექციების მაგვარი ექსპოზიციები ქუთაისში განმეორებებს არ საჭიროებს. არსებული კოლექციების მდგომარეობის შესახებ საუბარი ჩვენი სტატიის მიზანს არ წარმოადგენს.
ტურიზმის განვითარებაზე საუბრისას, მუზეუმების თანამედროვე სტანდარტების მიხედვით განახლება, შენობებისათვის განსაკუთრებული ადგილობრივი და შინაარსიდან გამომდინარე არქიტექტურული გადაწყვეტილების მოძებნა, მუზეუმებთან ინტეგრირებული პედაგოგიურ-საგანმანათლებლო განყოფილებების ამოქმედება, რაიონებში მისი განათლების სისტემაში აქტიურად ჩართვა, - საინტერესო პერსპექტივებია, რომელიც არა მხოლოდ ტურისტებისთვის იქნება გათვლილი, არამედ ადგილობრივი მოსახლეობის კულტურულ-საზოგადოებრივი ცხოვრების ცენტრებად იქცევა.
”მუზეუმის შენობა, ჩვენი შეხედულებით, ისეთი არქიტექტურა უნდა იყოს, რომელიც მის შინაარსს უნდა ემსახურებოდეს და არა ფორმალისტური ან საკუთარი თავის ჩვენებით იყოს მანიფესტირებული.“ (ი. შტორმერის კონცეფცია) “...არქიტექტორისათვის, ეს უძველესი ევროპული კულტურის საწყისები, რაც საქართველოში არსებობს და ამ მუზეუმშია წარმოდგენილი არის ის highlight, რაზეც ის ოცნობებს, მაგრამ მე შორს ვარ იმ დამოკიდებულკებისაგან, რომ ისეთ უძველეს ქალქაში, როგორიც ქუთაისია საქართველოში, რაიმე ეგოისტური სოლიტერი გამოვძერწო, რომელიც თითქოსდა კოსმოსიდან ჩამოფრინდა აქ.“ (ინტერვიუ გერმანული ჟურნალისთვის. ივნისი 2008)
იან შტორმერმა კარგად იცის მუზეუმის დაპროექტების სპეციფიკა (მაგ: გერმანიშე მუზეუმ ნიურბერგში). ის დაპროექტების პირველი დღიდანვე ცდილობდა პარტნიორების დარწმუნებას, რომ მხოლოდ მუზეუმის შინაარსის შესწავლასთან ერთად უნდა მოხდეს პროექტირება. მუშაობაც თავიდან ამ მიმართულებით წარიმართა. შტორმერის დაგეგმარების ერთერთი საინტერესო გადაწყვეტა იყო, მუზეუმის არქივის თემა. „...თვით შენობა გააზრებულად არის ისეთი ნეოკლასიცისტური, სვეტებიანი და ორნამენტებიანი შენობებისაგან განსხვავებულად, როგორიცა ქუთაისის ოპერა. (აქ იან შტორმერისათვის 2008 წლის მდგომარეობაა ასახული. ავტ.) მუზეუმის ფასადიც შეიძენს ნიშებსა და პროფილებს, როგორსაც საქართველოში გავრცელებულ შენობებში ვხვდებით, მაგრამ მთავარი ხასიათი საუნჯის დაცვისა (სეიფი) არ უნდა დაიკარგოს....“ წერს თავის კონცეფციაში იან შტორმერი ქუთაისი მუზეუმთან დაკავშირებით.
როგორც ავღნიშნეთ, შტორმერს ამ სფეროში (არქივი, მუზეუმი) საინტერესო პროექტები აქვს განხორციელებული. ქუთაისში ის გვთავაზობს ე.წ. „კოლექციების ღია დეპოს“ იდეას, რომელიც მთელი მუზეუმის (არა საბოლოო ვერსიით) ფართობზე შუშის კედლის მიღმა თაროებზე განლაგდებოდა, სადაც მუზეუმის მეცნიერ თანამშრომლები, დამთვალიერებლის თვალწინ იმუშავებდა. ამ კონცეფციას არა მარტო საინტერესო „აქტიური შინაარსი“ აქვს, არამედ შენობის განლაგებისა და მოქმედებისათვის ეკონომიურიც არის. აი, რას წერს თავად ავტორი ამ იდეის შესახებ: „საჩვენებელი დეპო“ მკვეთრად ამცირებს საარქივო ფართობს. ობიექტების შეფუთვა საჭირო არაა, მიუხედავად ამისა ისინი თაროებზე დაცულნი აწყვია. (...) დამთვალიერებელს საშუალება აქვს შემჭიდროვებულ ფორმაში ისტორიის ამ სიმდიდრის თანაზიარი გახდეს. შესაძლებელია დეპოს ცალკეული ერთეულები საგამოფენო დარბაზებშიც იყოს განთავსებული.“
შტორმერი ასეთი სახით გვთავაზობდა მუზეუმის ისეთ კონცეფციას, რომელიც სწორედ ქუთაისისთვის, მისი კოლექციიდან, ასევე ქალაქის ხასიათიდან გამომდინარე უაღრესად საინტერესოა, გახსნილია, დამაინტრიგებელი და რაც მთავარია, როგორც ავტორი ამბობს, - ეს „მომავლის მუზეუმია!“
პროექტის არქიტექტურულ ნაწილზე მუშაობა დღეისათვის შეჩერებულია, რაც ერთი მხრივ ძალიან დასანანია, მაგრამ მეორე მხრივ ასეთი თანამედროვე და შესანიშნავად გააზრებული პროექტი, რომელიც შტორმერმა წარმოადგინა ავტორისეული კონცეფიით შენარჩუნებული და ბოლომდე მიყვანილი უნდა იქნას. ჩვენ პროექტის დროებით შეჩერებას ვემხრობით, ვიდრე მის ისეთი სახით ცვლილებას, რომელსაც არც ქუთაისი, არც საქართველო არ იმსახურებს და რაღა თქმა უნდა, არც შტორმერის ნამუშევარი, რომელიც წესით და რიგით საქართველოში არქიტექტურის ერთერთი საინტერესო განაცხადი იქნებოდა ინტერნაციონალური მასშტაბით.
ჩვენი ინფორმაციით, მუზეუმის კოლექციების შესწავლა, მის შინაარსობრივ კონცეფციაზე მუშაობა გრძელდება და ჩვენი სტატიით გვინდოდა მუზეუმის ამ აღნიშნული პერიოდის პოტენციალზე გავამახვილოთ ყურადღება. ჩვენი ღრმა რწმენით ასეთი სახის ექსპოზიცია, - საქართველოს მოდერნი და ურბანიზაციის ისტორია, მუდმივი გამოფენის სახით მხოლოდ ქუთაისშია წარმოსადგენი. ვფიქრობთ ეს პროფილი და აქცენტები დიდი შენაძენი იქნება საქართველოს საზოგადოებისათვის.

გვინდა პროექტის ყველა მონაწილეს წარმატება ვუსურვოთ.


იანვარი, 2011.

სტატიის შემოკლებული ვერსია დაიბეჭდა ქუთაისში 21/02/2011
http://www.psnews.info/php/newsshow.php?lang=geo&t=1&uid=1464

და

გაზეთ 24 საათში 02/22/2011
http://24saati.ge/index. php/category/opinion/2011-02-19/14210